Kolejne międzynarodowe badanie PISA OECD (Programme for International Student Assessment), którego rezultaty ogłoszono kilka miesięcy temu, pokazało niedostatki polskiej szkoły. Powstała lista słabych stron naszych uczniów. W ostatnim badaniu wzięli udział nie tylko piętnastolatkowie, ale też uczniowie szkół pogimnazjalnych, dlatego wyniki pokazują wspólne obszary zaniedbane w polskiej edukacji. Należą do nich: brak umiejętności rozpoznawania zjawisk naukowych i przeprowadzania dowodów w naukach przyrodniczych, nieumiejętność zastosowania do rozwiązywania problemów narzędzi matematycznych (także w sytuacjach z pozoru luźno związanych z matematyką), nieumiejętność wychodzenia poza działania schematyczne i wyćwiczone, niechęć do podejmowania ryzyka samodzielnego rozumowania i ustalania strategii postępowania.
W trzecim obszarze badania PISA – czytanie i rozumowanie w naukach humanistycznych – nasi uczniowie nieźle sobie radzą z wyszukiwaniem informacji oraz z zadaniami rutynowymi, ale już znacznie gorzej ze stawianiem hipotez, przewidywaniem, samodzielnym formułowaniem kryteriów i oceną sytuacji. Są to umiejętności, których kształcenie wymaga czegoś więcej niż zwiększonej liczby powtórzeń, intensywniejszego treningu lub uzupełnienia programów o dodatkową porcję wiadomości. Aby nauczyć myślenia na wyższym poziomie, trzeba przede wszystkim zmienić metody pracy z uczniami. Jedną z metod, które mogą prowadzić do poprawy w tym zakresie, może być projekt.
Zwykle podkreśla się, że aby metodę nauczania można było nazwać projektem, uczniowie powinni być zaangażowani w planowe i uporządkowane działania wokół poszukiwania odpowiedzi na jakiś temat lub powinni rozwiązywać autentyczny problem. Warto przypomnieć cechy dobrego projektu.
O skuteczności procesu uczenia się/nauczania decyduje wiele czynników. Doświadczenia programu „Szkoła z klasą”, realizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej i „Gazetę Wyborczą” przy udziale Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności wskazują, że metoda projektu ułatwia spełnienie większości z nich. Może się to istotnie przyczynić do poprawy kształcenia umiejętności wskazanych w badaniu PISA jako słabe strony polskich uczniów.
Poniżej przedstawiam kilka zasad, które skutecznie stosują w „Szkołach z klasą” nauczyciele realizujący z uczniami projekty. Cytaty pochodzą ze sprawozdań oraz blogów nauczycielskich i uczniowskich (www.szkolazklasa.pl).
POLECAMY
- Nauczanie może być skuteczne, jeśli uczniowie uznają, że to, co robią, ma dla nich znaczenie.
Nie jest łatwo przedstawić uczniom temat w taki sposób, żeby uznali cele stawiane przez nauczyciela za własne. Dla wielu nauczycieli ten właśnie element projektu jest bardzo trudny, ale wszyscy, którzy zdecydują się w rozsądny sposób dopuścić uczniów do podejmowania decyzji, szybko przekonują się, że to działa. Jeśli uczniowie zrozumieją, po co pracują, są bardziej skuteczni i wytrwali w działaniu. Dobrze, jeśli wykonają rzecz prawdziwie pożyteczną i do naty...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
