Jeśli popatrzymy na tytuły pojawiające się w różnego rodzaju mediach („Dwujęzyczne dzieci mają wyższy poziom IQ”, „Dwujęzyczne dzieci inaczej postrzegają świat”), jeśli uświadomimy sobie liczbę programów tworzonych z myślą o dzieciach dwujęzycznych, to możemy uznać, że władanie dwoma językami uczyni z naszych dzieci prawdziwych geniuszy. Propaganda jest skuteczna, bo już wiele osób uważa dzieci dwujęzyczne za bystrzejsze, mądrzejsze i bardziej uzdolnione niż dzieci posługujące się jednym językiem.
Czy dwujęzyczność rzeczywiście przynosi korzyści? Potoczna obserwacja sugeruje to wyraźnie. Zmieniający się świat, wielokulturowość i dostęp do informacji powodują, że znajomość języków po prostu ułatwia sprawne poruszanie się w nim. O nowych dokonaniach naukowych, posunięciach polityków, zapowiedziach filmów i seriali czy o życiu ulubionej gwiazdy popkultury przeczytamy na portalach, przede wszystkim anglojęzycznych. Naukowcy, którzy chcą zaistnieć, starają się, jak mogą, opublikować wyniki swoich dociekań przede wszystkim po angielsku – ten język stał się bowiem współczesną łaciną, uniwersalną metodą przekazu, zrozumiałą niemal na całym świecie. A zatem znajomość języka plus internet – i cały świat stoi przed nami otworem.
Języki pod nadzorem
Sprawdźmy jednak, czy faktycznie medialne doniesienia na temat zalet dwujęzyczności znajdują potwierdzenie w dowodach naukowych. Wiele z tych informacji opisuje badania, które mają pokazywać, że osoby dwujęzyczne obdarzone są szczególnie rozwiniętymi zdolnościami poznawczymi. Takie postawienie sprawy rodzi jednak istotne pytanie: czy tych zdolności nie mają osoby jednojęzyczne?
Kanadyjska psycholożka Ellen Bialystok z Uniwersytetu York w Toronto bada związki pomiędzy dwujęzycznością a rozwojem tzw. funkcji zarządzających, czyli funkcji poznawczych odpowiedzialnych za rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji i działania ukierunkowane na cel. Za funkcje zarządzające odpowiada kora przedczołowa mózgu.
Według badaczki jeszcze w latach 50. i 60. ubiegłego wieku nie dostrzegano żadnych korzyści z dwujęzyczności. Wręcz przeciwnie – dosyć powszechna była obawa, że umiejętności poznawcze i inteligencja dzieci dwujęzycznych są niższe niż dzieci mówiących jednym językiem. Jej najnowsze badania wskazują jednak, że dwujęzyczność może wpływać pozytywnie na rozwój mózgu.
POLECAMY
Zdaniem wielu badaczy nie możemy równocześnie aktywować w mózgu dwóch języków, nawet jeśli posługujemy się nimi codziennie, np. językiem polskim w domu, a...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
