Pierwsze próby pomiaru inteligencji sięgają roku 1905, gdy francuski psycholog Alfred Binet skonstruował, wraz z T. Simonem, pierwszy test inteligencji. Głównym jego celem było rozpoznawanie dzieci opóźnionych w rozwoju umysłowym, by można było opracować dla nich specjalne programy nauczania. Tak więc powstanie pierwszego testu inteligencji wiązało się z edukacją i do dziś jest to jeden z głównych obszarów stosowania testów, ale nie jedyny.
Powodów sprawiających, że niektóre dzieci słabiej się uczą i odstają od rówieśników, może być wiele: nie tylko obniżona inteligencja, ale też wybiórcze opóźnienie niektórych cech rozwoju poznawczego. Może to być również trudna sytuacja domowa dziecka, jego problemy emocjonalne czy trudności z przystosowaniem się do środowiska szkolnego. W każdym przypadku test inteligencji jest jedną z wielu metod, które mogą wyjaśnić przyczyny trudności dziecka w nauce.
Co mierzy Skala Inteligencji Wechslera
Niezwykłą popularność w mierzeniu inteligencji zarówno dzieci, jak i dorosłych zyskała stosowana w wielu krajach od ponad 70 lat Skala Inteligencji Davida Wechslera. Autor przyjął założenie o istnieniu ogólnej zdolności umysłowej, przejawiającej się w rozmaitych czynnościach wymagających myślenia. Inteligencja to, według Wechslera, ogólna zdolność do poprawnego rozumowania, wnioskowania, ale też zdolność skutecznego przystosowania się do zmian zachodzących w środowisku. Inteligencja rozwija się wraz z wiekiem dziecka, a wpływ na jej poziom mają zarówno predyspozycje biologiczne, jak i oddziaływania środowiskowe.
Skala Inteligencji Wechslera jest tak skonstruowana, by stworzyć różnorodne możliwości ujawnienia się inteligencji werbalnej i niewerbalnej. Mierzy więc inteligencję ogólną, ale też rozmaite zdolności i ich konfiguracje.
Wśród nich można wyróżnić dwie główne grupy:
- zdolności słowno-pojęciowe: rozumienie i ekspresję werbalną, tworzenie pojęć wyższego rzędu, rozumowanie przez analogię, myślenie abstrakcyjne na symbolach. Mierzą je zadania polegające m.in. na definiowaniu słów, wyszukiwaniu podobieństw między obiektami, rozwiązywaniu zadań arytmetycznych;
- zdolności rozumowania na materiale wzrokowo-przestrzennym: organizowanie percepcji, zdolność spostrzegania i analizowania form, myślenie przyczynowo-skutkowe. Są one mierzone m.in. poprzez układanie wzorów z klocków czy historyjek obrazkowych.
Ponadto rozmaite konfiguracje poszczególnych zdolności pozwalają na wnioskowanie o inteligencji społecznej czy zdolności uczenia się. Na podstawie wyników uzyskanych w teście można również poznać zasób wiedzy dziecka, sprawność jego pamięci czy koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Skala Wechslera dla dzieci obejmuje przedział wiekowy od 6. do 16. roku życia; składa się z 10 podtestów tworzących dwie skale
– werbalną i niewerbalną (po 5 w każdej). Badanie skalą ma charakter indywidualny i trwa zwykle niewiele ponad godzinę. Zadania są ułożone wedle stopnia trudności, a na wszystkich poziomach wiekowych są te same podtesty.
Interpretacja ilorazu inteligencji
W efekcie badania otrzymujemy iloraz inteligencji – liczbową miarę inteligencji. Pojęcie to zostało wprowadzone przez niemieckiego psychologa Williama Sterna w 1912 roku w znaczeniu istotnie odmiennym od używanego współcześnie – i nadal budzi duże zainteresowanie, nie tylko naukowców.
Zgodnie z przyjętym w psychologii założeniem, poziom inteligencji rozkłada się w populacji zgodnie z krzywą rozkładu normalnego, co oznacza, że najwięcej jest osób z inteligencją przeciętną, a najmniej (po około 2 proc.) – wybitnie inteligentnych (o ilorazie wyższym niż 130) i niepełnosprawnych umysłowo (o ilorazie niższym niż 70).
W skali Wechslera można uzyskać iloraz inteligencji od 40 do 160. Interpretacja ilorazu inteligencji zawsze odnosi się do konkretnego testu i do populacji, w której się go stosuje.
Średni iloraz inteligencji wynosi 100, ale wyniki przeciętne zawierają się w przedziale od 85 do 115. Wynik przeciętny uzyskuje około 68 proc. dzieci (i dorosłyc...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
