Historie przesycone fantazją, takie jak baśnie, legendy i mity, odgrywają znaczącą rolę w życiu człowieka. Kształtują jego sposób postrzegania świata i odzwierciedlają, a do pewnego stopnia również kreują, wartości danej kultury. Dowodem na atrakcyjność możliwych światów jest bez wątpienia niesłabnąca fascynacja powieścią, filmem, teatrem i stale rosnąca popularność interaktywnych mediów. Jedną z form tworzenia i uczestniczenia w alternatywnej rzeczywistości są gry fabularne, czyli tzw. RPG (od angielskiego role-playing game).
Gra RPG polega na spotkaniach grupy osób, a każda z nich tworzy i wczuwa się w fikcyjną postać (człowieka, elfa, wampira czy cyborga), by uczestniczyć we wspólnej przygodzie, której akcja toczy się w wyobrażanym sobie przez graczy świecie. Klasycznie zabawa ma miejsce przy stole. Uczestnicy dysponują zestawem wielościennych kości do gry i kartą zawierającą liczbowe ujęcie cech postaci, wśród których, obok terminów zaczerpniętych z psychologii (np. empatia czy inteligencja), znajdują się na przykład: odporność na trucizny, umiejętność posługiwania się magią, zdolność cichego poruszania się.
Jeden z graczy, nazywany Mistrzem Gry, inicjuje i koordynuje tworzenie w toku spotkania historii. Wprowadza początkujących w zasady i klimat gry, przedstawia okoliczności i zadania stojące przed bohaterami, stara się poruszać wyobraźnię uczestników barwnymi opisami i zaskakującymi zwrotami akcji, a także sugestywnie opisuje rezultaty ich posunięć. Mistrz Gry, oddzielony od pozostałych graczy parawanem, dysponuje scenariuszem przygody, przygotowanym na podstawie odpowiedniego podręcznika lub własnych pomysłów. Niepowtarzalny kształt nadają przygodzie spontanicznie podejmowane przez uczestników decyzje i przebieg interakcji między wyobrażonymi postaciami (w komputerowych wersjach RPG odpowiednikiem Mistrza Gry oraz pozostałych postaci jest stosowny program; znane są również RPG przez e-mail).
Gry fabularne są interesującym materiałem zarówno badań empirycznych, jak i dociekań teoretycznych. Przede wszystkim zastanawia motywacja ludzi do uczestniczenia w RPG. Czy jest ona wyrazem szczególnej kreatywności, czy raczej mechanizmów obronnych? Czy działanie „jak gdyby” przyczynia się do lepszej adaptacji do życia, czy też jest w konsekwencji dezadaptacyjne? Czy gry fabularne wpływają na kształtowanie się i poczucie tożsamości? Jakie osobiste znaczenie przypisują grom i swoim wyimaginowanym postaciom sami gracze?
Większość osób zaczyna grać, gdy mają kilkanaście do dwudziestu kilku lat. Na okres ten przypadają dwa stadia rozwoju psychospołecznego człowieka, zbudowane wokół kluczowych dla osobowości dorosłego kryzysów. Pierwszy z nich to typowy dla okresu dojrzewania kryzys tożsamości. Poszukiwanie odpowiedzi na pytania: „Kim jestem?” i „Co jest dl...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
