Geniusze i szaleńcy

Wstęp

Między geniuszem a szaleństwem istnieje cienka granica. Tym, co przesuwa punkt ciężkości w jedną lub drugą stronę, jest psychotyczność.

Pisarze i artyści są narażeni na depresję prawie dziesięciokrotnie bardziej niż ogół społeczeństwa, a dwubiegunowe zaburzenie afektywne i skłonności samobójcze pojawiają się u nich nawet dwudziestokrotnie częściej. U uznanych twórców wyższe jest także prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń schizofrenicznych. Nic zatem dziwnego, że zarówno badacze, jak i odbiorcy sztuki fascynują się związkiem między geniuszem a obłąkaniem. Jak można wytłumaczyć istnienie tej zależności? Co leży u jej podłoża? Do odpowiedzi na te pytania przybliżają nas wyniki badań nad psychotycznością – jednym z trzech czynników osobowości w teorii Hansa J. Eysencka (pozostałe to ekstrawersja i neurotyczność). Według Eysencka na psychotyczność składa się dziewięć cech: impulsywność, agresywność, chłód, egocentryzm, bezosobowość, aspołeczność, brak empatii, twórczość i gruboskórność.

Ludzie o wysokim poziomie psychotyczności są zwykle samotnikami. Nie liczą się z innymi, nie potrafią wejść w grupę. Są nieprzyjaźni i nieufni. Często mówi się o nich: „Zimni jak lód”. Obce jest im uspołecznienie, nie wiedzą, co to empatia, wrażliwość na innych i poczucie winy. Nic ich nie wzrusza, nie potrafią współczuć. Bywają złośliwi, nawet wobec przyjaciół i rodziny. Z upodobaniem wyprowadzają innych z równowagi. Potrafią być agresywni nawet wobec bliskich, często okazują im wrogość. Podejmują działania, które trudno czasem określić inaczej niż okrutne i nieludzkie. Lubią pełne napięcia, mrożące krew w żyłach sytuacje. Nie liczą się z niebezpieczeństwem. Mają upodobanie do rzeczy i sytuacji dziwnych i niezwykłych. Wyraźnie przejawiają zachowania antyspołeczne i psychopatyczne, często wchodzą w kolizję z prawem, wpadają w narkomanię i alkoholizm.

Osoby psychotyczne mają nasilony popęd seksualny, w życiu erotycznym właściwie wszystko uważają za dozwolone, nawet przemoc. Często fantazjują o stosowaniu przemocy seksualnej. Często też oglądają pornografię z elementami tej przemocy. Po takim seansie psychotyczni mężczyźni stają się agresywni, dominujący i skłonni do użycia siły. Wysoki poziom psychotyczności charakterystyczny jest dla gwałcicieli.

Natomiast ludzie o niskim poziomie psychotyczności są otwarci na innych. Charakteryzuje ich cie...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI