Front przeciw prochom

Piotr Żak: – Co w zachowaniu ucznia może świadczyć o tym, że znajduje się pod wpływem narkotyków lub leków albo jest od nich uzależniony?
Marek Sochacki: – Te oznaki można podzielić na trzy podstawowe grupy: zmiany w zachowaniu, zmiany w wyglądzie, pojawienie się dziwnych akcesoriów. Jednym z ważniejszych sygnałów z pierwszej grupy są nagłe, szybkie zmiany nastroju, od euforii do przygnębienia i znowu do euforii. W momentach spadku nastroju pojawia się też poczucie silnego zmęczenia, ospałość. Drugim sygnałem może być nagła obojętność na to, co do tej pory było pasją ucznia: sport, nauka języków, wędrówki, komputer. Trzeci sygnał to nagłe pogorszenie ocen, konflikty z nauczycielami, wagary. Czwarty – zmiana postawy. Szczególnie ważne są dwa elementy: nagła przemiana ze spokojnego i posłusznego w agresywnego i zbuntowanego oraz dążenie do izolowania się od otoczenia. Nauczyciela powinno zaniepokoić, jeśli jeszcze niedawno towarzyski, otwarty uczeń nagle szuka samotności, nie chce być w grupie, gdzieś znika, wagaruje. Kolejny sygnał to nagła zmiana towarzystwa. Uczeń odsuwa się od swoich dotychczasowych kolegów, a w jego kręgu pojawiają się dziwne postaci: mające złą opinię w szkole albo nikomu nieznane. Sygnałem problemów z narkotykami czy innymi substancjami odurzającymi są też kłamstwa, późne powroty do domu, nowi koledzy, próby wyłudzania pieniędzy. Uwagę powinno też zwrócić nagłe zainteresowanie narkotykami, poszukiwanie informacji o nich, zaprzeczanie powszechnie znanym faktom, zwłaszcza dotyczącym uzależnień, opowiadanie się za legalizacją np. marihuany.

A zmiany w wyglądzie?
– To przede wszystkim zaniedbanie higieny osobistej, zwłaszcza gdy uczeń jeszcze niedawno był czysty, pachnący, modnie ostrzyżony. Wskazówką bywa też ubiór, choć teraz nie sprawdzają się już związane z nim stereotypy. Kiedyś wręcz synonimem narkomana był kaptur naciągnięty na oczy, opadające spodnie, niezawiązane buty. Dzisiaj co drugi chłopak tak wygląda. Ale gdy następuje nagła zmiana w ubiorze, to warto wzmóc czujność. Ważnym sygnałem są też zmiany twarzy: przekrwione i podpuchnięte bądź podkrążone oczy, rozszerzone lub zwężone źrenice, nienaturalna bladość. Kolejna sprawa to zapach. Niepokój powinna wzbudzić słodkawa woń otaczająca ucznia, bowiem może świadczyć o paleniu marihuany. Jeśli ktoś nie wie, jaki to zapach, może podpalić sznurek konopny, a następnie zgasić i powąchać dym o bardzo wyraźnej słodkawej woni. Należy także zwrócić uwagę na spadek ciężaru ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, a także krwawienia z nosa lub bóle różnych części ciała. No i oczywiście wyraźne ślady po nakłuciach – to najbardziej wyraźny sygnał, że dzieje się coś niedobrego.

Wspomniał Pan o „dziwnych akcesoriach”...
– Chodzi o przybory służące do przyjmowania narkotyków: igły, strzykawki, fifki, fajki, bibułki papierosowe. To także torebeczki foliowe z proszkami, tabletkami, kryształkami, leki bez recept. Nauczycielowi trudnie...