Dziecko jąkające się w klasie

Na pewno jest w każdej szkole. Radzi sobie lub nie z zaburzeniem, często wstydzi się mówić i prawdopodobnie wzbudza niepewność słuchaczy, zarówno rówieśników, jak i nauczycieli. Jak podają statystyki, dzieci jąkających się jest około 4 proc., wśród dorosłych ten odsetek spada do 1 proc., niektóre źródła podają, że na świecie około 60 mln ludzi jąka się. Wśród jąkających się przeważają chłopcy – wśród dzieci proporcja wynosi 4 do 1, później zwiększa się do 10 do 1.

Jąkanie jest problemem nie tylko jąkającego się, ale i interlokutorów, którzy nierzadko nie wiedzą, jak się zachować, słysząc niepłynną mowę. Podczas rozmowy dwóch osób jedna oddziałuje na drugą, podobnie dzieje się podczas rozmowy osoby płynnie mówiącej i jąkającej się. Jąkanie może wywołać skrępowanie, zakłopotanie, napięcie czy zdenerwowanie innych osób. Dzieje się tak dlatego, że osoba płynnie mówiąca nie wie, jak na nie zareagować: czy pomagać dokończyć wypowiedź, czy reagować w jakikolwiek sposób? Jak postępować z dzieckiem jąkającym się, jak rozmawiać, jak pomóc dziecku jąkającemu się – te pytania zadają sobie często nauczyciele, a także jego koleżanki i koledzy.

Pytać, nie pytać?

Trzeba pamiętać przede wszystkim, że dzieci jąkające się są różne. Mają inne osobowości, inne potrzeby, inne lęki, odczuwają inne emocje i inaczej radzą sobie ze swoim zaburzeniem. Z moich badań wynika, że pod względem emocji przeżywanych podczas mówienia jąkających można przypisać do trzech grup:
 Jąkający silnie odczuwający emocje negatywne podczas mówienia – są to osoby prawdopodobnie nieradzące sobie ze swoim zaburzeniem, jąkanie jest dla nich dużym problemem, a każda próba mówienia to duży stres;
 Jąkający z przewagą emocji pozytywnych – dla których mówienie nie stanowi problemu, mówią dużo i nie zważają na zakłopotanie rozmówców;
 Jąkający z podobnym nasileniem emocji negatywnych i pozytywnych – osoby z tej grupy w pewnych sytuacjach mówienia czują się pewnie, a niektóre są dla nich trudne i wywołują stres.

Jak nauczyciel może pomóc dziecku jąkającemu się? Przede wszystkim nie starajmy się mówić za dziecko ani kończyć jego wypowiedzi. Dziecko nabierze wtedy przekonania, że jego mówienie jest nie do zniesienia i nikt nie może i nie chce go słuchać albo że innym przycho...