Anna Resler jest psychologiem, terapeutą poznawczo-behawioralnym. Pracuje z dziećmi, młodzieżą i rodzinami w Samodzielnym Publicznym Dziecięcym Szpitalu Klinicznym w Warszawie. Współautorka książki Droga do samodzielności.
Wyniki badań nie dają jednoznacznego profilu psychologicznego czy społecznego bardzo młodych matek. Wśród ich cech psychologicznych badacze wymieniają m.in.: niski poziom dojrzałości emocjonalnej, samooceny i poczucia własnej wartości, a także skłonność do podejmowania zachowań ryzykownych, głębokie poczucie osamotnienia, pragnienie akceptacji i miłości. Z badań Doroty Kornas-Bieli, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wynika, że najmłodsze matki mają problemy z dostrzeganiem różnych możliwości działania, z myśleniem przyczynowo-skutkowym i planowaniem, z empatycznym uwzględnianiem perspektywy innych w odniesieniu do własnych decyzji i działań.
POLECAMY
Specjaliści stworzyli pokaźny pakiet czynników sprzyjających wczesnym ciążom. Poza wspomnianymi wymieniają też brak dojrzałości psychospołecznej, obniżający się wiek inicjacji seksualnej, niski poziom wiedzy na temat antykoncepcji. Podkreślają jednak, że wiedza o antykoncepcji i wychowanie seksualne nie wystarczają, gdy w grę wchodzą psychologiczne czynniki ryzyka, takie jak: samotność, nasilona potrzeba zależności, naiwny idealizm, obniżony krytycyzm, nadmierna ugodowość i ufność.
Za czynniki sprzyjające zbyt wczesnym ciążom badacze uważają też: poczucie braku akceptacji przez otoczenie, nieumiejętność podejmowania decyzji, zależność od innych ludzi, podporządkowanie im swoich potrzeb i pragnień, niską asertywność, ustępliwość, altruizm, tendencje konformistyczne, niedojrzałość emocjonalną, silne stresy, kryzysy sytuacyjne (np. zawód miłosny czy duże niepowodzenia w szkole), niezaspokojenie w rodzinie podstawowych potrzeb bezpieczeństwa, przynależności czy miłości... Lista jest długa.
Z różnych rodzin
Jakie są rodziny nastoletnich matek? Część badań potwierdza stereotyp: pochodzą one ze środowisk patologicznych, w których nadużywa się alkoholu, nikotyny czy narkotyków. W dużej mierze wychowują się w niepełnych rodzinach, w trudnych warunkach socjoekonomicznych, często ich matki również urodziły pierworodne dzieci jako bardzo młode kobiety.
Są jednak dosyć liczne badania pokazujące różnorodność sytuacji rodzinnej matek poniżej 20. roku życia – spora ich grupa pochodzi z rodzin pełnych, o dobrym statusie społeczno-ekonomicznym. Zgodnie z ustaleniami Zakładu Badań Problemów Społecznych i Pracy Socjalnej w Instytucie Socjologii UAM (z 2008 roku) sytuacja rodzin pochodzenia nastoletnich matek na ogół nie wyróżnia się niczym szczególnym. Ponad 70 proc. wychowywali w dzieciństwie oboje rodzice, a tylko nieco ponad 17 proc. – samotne matki. Sześcioma procentami badanych młodych kobiet opiekowały się babcie. Pozostałe informowały o wychowywaniu przez ciotki, dziadków czy ojców. Niemal trzy czwarte badanych dziewczyn oceniało kontakty z rodzicami czy opiekunami jako dobre lub bardzo dobre. Prawie co czwarta oceniła ów kontakt jako „średni”; nieliczne mówiły o braku więzi rodzinnych (3 proc.).
Stereotyp „patologi...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
