W powszechnym i klasycznym rozumieniu inteligencja to aktywność umysłowa człowieka określająca jego zdolność do przyswajania i wykorzystywania zdobytej już wiedzy. Niemniej dziś już wiadomo, że taka definicja nie wyjaśnia w pełni szczególnych zdolności człowieka do adaptacji i zmiany środowiska, w którym żyje.
Idea inteligencji emocjonalnej powstała i stała się tak popularna w związku z coraz większą świadomością (tak na terenie psychologii, jak i medycyny), że człowiek jest całością – w sensie fizjologicznym, duchowym i psychicznym. Tradycyjny podział kartezjański na res cogitans (umysł) i res extensa (ciało) okazał się ograniczającym założeniem zarówno w nauce, jak i w praktycznych działaniach. Musiało paść pytanie o związki pomiędzy myśleniem i odczuwaniem.
Emocje „mówią” do nas poprzez wielorakie doznania fizyczne (np. zaciskające się pięści towarzyszą złości, żołądek ściska się ze strachu), a nasze własne i innych słowa, określenia czy wywoływane w myśli obrazy mogą wyzwalać określone stany emocjonalne. Te ścisłe związki między słowami, ciałem i emocjami sprawiają nam często dużo kłopotu, bo wbrew pozorom nie możemy oddzielić aktywności naszego umysłu od „głosu serca”. Ale niosą też z sobą dużo dobrego, gdyż inteligencja emocjonalna umożliwia „zaprzęgnięcie” naszych myśli do kierowania emocjami i wykorzystywania ich do kreatywnego myślenia, lepszego zapamiętywania, trafniejszego podejmowania decyzji. Kierując odpowiednio naszymi myślami czy słowami, możemy wyzwalać emocje pozytywne albo korygować negatywne. I odwrotnie: jeśli do materiału, który pragniemy zapamiętać, dodamy element emocjonalny (np. humor, niezwykłość, element zaskoczenia), to zwiększymy efektywność naszej pracy umysłowej.
Ludzie jak książki
Rozwój człowieka jako jednostki wiąże się przede wszystkim z życiem w grupie. Oznacza to, że musi on umieć odczytywać stany emocjonalne, zamiary i motywy
działania innych ludzi. Społeczny aspekt inteligencji – „czytanie” intencji i stanów emocjonalnych ludzi, a także odczytywanie ich oczekiwań – rozwijamy w toku socjalizacji, przy pomocy innych: w rodzinach czy w grupach rówieśniczych. Inteligencja emocjonalna związana jest, a często wręcz utożsamiana, z inteligencją społeczną, określaną jako „zdolność rozumienia innych osób, tego co nimi kieruje, czyli zdolność rozróżniania i właściwego reagowania na nastroje, temperamenty, motywacje i pragnienia innych osób”.
Warunkiem trafnego „czytania” innych jest przede wszystkim skupiona obserwacja mikrosygnałów wysyłanych nieustannie przez ludzi: spojrzeń, zmian...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
