Literatura na temat przebaczenia jest niezwykle obszerna. W razie wątpliwości zalecam poszperanie w Internecie. Szczególnie wiele publikacji na ten temat zostało napisanych z perspektywy katolickiej, jako że element przebaczenia, związany z sakramentem spowiedzi, jest niezwykle istotny w relacji człowieka z Bogiem. Paradoksalnie, wiele osób oczekuje szybkiego przebaczenia ze strony Pana Boga, podczas gdy sami z trudem przebaczają bliźniemu. Pracując jako psycholog w katolickiej poradni duszpasterskiej, miałem okazję przekonać się, że przebaczenie jest niezwykle złożonym procesem.
Złożoność i waga przebaczenia szczególnie uwypuklają się w kontekście procesu starzenia się. Długo musielibyśmy szukać człowieka, który nigdy nie został przez nikogo skrzywdzony, a z wiekiem doznanych krzywd przybywa. To może doprowadzić do zgorzknienia, depresji i negatywnego stosunku do ludzi. Rodzi się wówczas przekonanie, że od innych możemy się spodziewać wyłącznie niesprawiedliwego traktowania, ataków na naszą godność oraz negowania pozytywnych aspektów naszej osobowości. Takie poczucie krzywdy może się w nas utrwalić, a na pewnym etapie stać się samosprawdzającym proroctwem – nasz własny pesymizm i negatywizm będą prowokować podobne reakcje ze strony otoczenia.
***
Poczucie krzywdy jest nieodłącznym elementem ludzkiej psychiki. W czasie jednego z treningów dla doradców psychologicznych poproszono nas o wymienienie wszystkich synonimów słowa „krzywda”. Byłem zdumiony rezultatem tego ćwiczenia. Zresztą proszę tylko spojrzeć na kilkanaście przykładów wybranych spośród 110 synonimów tego słowa, zamieszczonych na internetowej stronie synonim.net: niedźwiedzia przysługa, nieszczęście, spustoszenie, strata, szkoda, ubytek, uszczerbek, zniszczenie, afront, dyshonor, lekceważące zachowania, obelga, obraza, policzek, ubliżenie, uchybienie, zniewaga, dyskryminacja, eksploatacja, prześladowanie, segregacja, wyzysk, niechęć, pretensja, zadra, aw...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
