Wiesław Łukaszewski: – Czy ci, którzy dokonali tego zamachu, są szaleńcami? Możemy powiedzieć, że tak. Ale oni mogą powiedzieć, że szaleni byli ci, którzy pracowali w tych wielkich betonowych wieżach.
Wojciech Eichelberger: – Uniwersalnym składnikiem wszelkiej normalności jest stopień kontaktu z rzeczywistością. Normalnym zatem jest człowiek, którego kontakt z rzeczywistością nie jest nadmiernie zaburzony. Któremu nie przesłaniają jej jego emocje, przekonania, stereotypy, wiara, który jest w stanie się z rzeczywistością kontaktować, choć może okresowo się pogubić. Ale ma odruch pokory, ma potrzebę poszukiwania, chce poznawać siebie i świat, nie zatrzymał się w przekonaniu, że wie wszystko i ma rację. Nie ulega wątpliwości, że zamachowcy stracili kontakt z rzeczywistością.
Zdzisław J. Ryn: – W popularnym ujęciu za normalne uważa się to, co jest najbardziej prawdopodobne statystycznie dla danej populacji, kultury, dla danego czasu. Dla lekarza jednak kryterium są raczej objawy choroby, choć zmieniają się ich kryteria i opisy. Psychiatra, jeżeli stwierdza pewne objawy psychopatologiczne, nie ma na ogół wątpliwości z rozpoznaniem choroby. Ma większą wątpliwość, wystawiając komuś zaświadczenie, że jest zdrowy psychicznie. Na ogół zresztą ktoś zdrowy nie przychodzi po taki dokument. Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia od 24 do 26 proc. populacji świata okresami cierpi na rozmaite zaburzenia psychiczne. To się nasila na przełomie wieków, w okresach rewolucji, np. przemysłowej czy teraz informatycznej. Być może są to skoki ludzkiej genialności, za którymi nie nadąża rozwój ośrodkowego układu nerwowego.
Krzysztof Jedliński: – Normy można widzieć dwojako. Po pierwsze, w sposób psychiatryczny – i tutaj nie mam wątpliwości, że zamachowcy byli ludźmi normalnymi. Jeśli jakieś fałszywe idee podzielane są przez grupę, np. sektę, nie określamy jej członków jako nienormaln...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
