W aktywności człowieka zabawa pojawia się bardzo wcześnie: już niemowlęta potrafią się bawić – samodzielnie czy z pomocą starszych dzieci albo dorosłych. Dzięki zabawie małe dzieci poznają zarówno swoje ciało, jak i otaczający je świat. Wchodzą w interakcje z przedmiotami, innymi ludźmi, zwierzętami. Uczą się swoich możliwości, ograniczeń i sposobów ich przekraczania. Odkrywają nowe możliwości ruchu, ekspresji. Zabawa umożliwia harmonijny rozwój, pomaga zdobywać kolejne umiejętności.
Wykorzystywanie różnych form zabawy w edukacji jest na tyle oczywiste i stało się na tyle powszechne, że pojawił się nawet specjalny termin edutain[-]ment, stworzony z połączenia dwóch słów: education (edukacja) i entertainment (zabawa). W języku polskim używa się sformułowania edurozrywka lub edukacja rozrywkowa. Określenia te wskazują na odpowiednią hierarchię wartości: „uczyć – bawiąc”, czyli najpierw nauka, edukacja, a potem rozrywka, zabawa.
Tylko wówczas, gdy dziecko chce…
Rozwój intelektualny dziecka związany jest przede wszystkim z jego motywacją poznawczą: ono samo powinno chcieć zdobywać widzę – jeśli tej chęci nie ma, wszelkie próby wpływu, a więc zachęty, namowy czy nakazy, będą raczej nieskuteczne. To naturalna ciekawość ma skłaniać dziecko do poszukiwania wiedzy, a dorośli mają przede wszystkim dbać o podtrzymywanie tej ciekawości. Odpowiednio zaaranżowana zabawa pomaga opanować umiejętności nie tylko szkolne, ale też społeczne, a przez to kształtuje funkcjonowanie dziecka wśród ludzi. Spośród innych cech, na które zabawa ma wpływ, wymienić trzeba: zdolność do rozwiązywania problemów, koncentrację i zaangażowanie, cierpliwość, sposoby radzenia sobie z porażką i wygraną, orientację przestrzenną, zdolności interpersonalne.
Starszym dzieciom zabawa pomaga rozwijać się nie tylko ruchowo, ale także intelektualnie (np. wzbogacenie zasobu słownictwa), emocjonalnie (np. lepsze rozumienie emocji), estetycznie (np. tworzenie własnych kanonów piękna) czy duchowo (np. poznawanie i stosowanie zasad moralnych). Zabawa to dla dziecka także okazja do nauki funkcjonowania w grupie, w społeczności, budowania i podtrzymywania...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
