W komentarzu do biograficznego filmu o Carlu Gustavie Jungu „The Wisdom of the Dream” znalazły się następujące słowa: „Jego wpływ na nasze czasy był olbrzymi. Przez większą część życia pracował na przekór popularnym tendencjom panującym w świecie, wprowadzał nowe, nieznane idee, jego obserwacje burzyły dotychczasowy porządek. Jeśli dzisiaj termin »nieświadomość« jest więcej niż tylko abstrakcją, a psyche zaczęto traktować jako realny byt, to zawdzięczamy to uczonemu i lekarzowi, który wsłuchiwał się w mądrość snów”. Nie sposób nie przyznać racji tej ocenie zasług szwajcarskiego uczonego. A przy okazji sto trzydziestej rocznicy urodzin Junga warto poznać jego oryginalne poglądy.
Teoria Junga zaliczana jest do nurtu psychoanalitycznego ze względu na znaczące miejsce, jakie w rozwoju człowieka przypisywał on procesom nieświadomym. Wskazywał na olbrzymią rolę wspólnych dla wszystkich ludzi źródeł osobowości – historii i dziedzictwa przodków. Uznał, że odziedziczone predyspozycje wpływają na postępowanie człowieka oraz na rozumienie własnych przeżyć i doświadczeń. By poznać genezę osobowości, Jung badał mity, religie, obyczaje i wierzenia plemion pierwotnych. Analizował także sny, fantazje, symptomy nerwicowe i przeżycia psychotyków. Zakładał, że strukturę osobowości budują takie składniki, jak ego, nieświadomość osobowa wraz z kompleksami (czyli odłączonymi od świadomości i funkcjonującymi samodzielnie treściami psychicznymi) oraz nieświadomość zbiorowa z archetypami, personą, animą, animusem i cieniem.
Szczególną rolę przypisywał Jung nieświadomości zbiorowej, która ma uniwersalny charakter i wynika z podobieństwa struktur mózgowych i wspólnej ewolucji różnych ras ludzkich. Magazyn nieświadomości zbiorowej gromadzi nie tylko doświadczenia ludzkości, lecz także dziedzictwo praczłowiecze, a nawet zwierzęce. Na tej bazie kształtują się indywidualne części osobowości, czyli ego i nieświadomość osobowa. Istotnym składnikiem nieświadomości zbiorowej są archetypy, a więc pierwowzory ludzkich wierzeń, uczuć i działań. One warunkują reakcje człowieka na różne sytuacje. Archetypy przejawiają się w formie symboli, są wyrażane poprzez sny, fantazje, wizje i twórczość. Budują osobistą mitologię człowieka. Z archetypu wyłania się również persona, czyli maska, jaką osoba przyjmuje wobec zewnętrznych wymogów, obyczajów, tradycji, a także wobec wewnętrznych potrzeb. Jest to rodzaj publicznej osobowości, będącej nawiązaniem do freudowskiego superego. Za jej pośrednictwem ego kontaktuje się ze światem zewnętrznym.
Jung przychyla się równie...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
