STRAŻNICY EMOCJI, CZĄSTECZKI RADOŚCI

Wstęp

Choć nauce daleko do tego, aby w pełni odsłonić tajemnice miłości czy poczucia szczęścia, wiemy na pewno, że nawet tak złożone ludzkie emocje mają swe korzenie w mózgu. O ośrodkach w naszym mózgu i substancjach, które zapewniają nam dobry nastrój, pisze JOLANTA ZAGRODZKA.

Przez wiele lat uwaga badaczy koncentrowała się przede wszystkim na emocjach negatywnych. Strach, lęk czy wściekłość mają oczywisty i bezpośredni wpływ na przetrwanie (zważywszy, że prokreacja jest możliwa i bez emocji). Ich ekspresja jest w dużej mierze podobna u ludzi i zwierząt, a także we wszystkich znanych antropologom kulturach, co pozwoliło na wywoływanie i mierzenie tych reakcji w warunkach laboratoryjnych. Trudno wywołać poczucie szczęścia czy przyjemności, jeszcze trudniej je zmierzyć.

Poszukiwania w mózgu anatomicznego i chemicznego substratu emocji pozytywnych zostały zapoczątkowane przez słynne odkrycie J. Oldsa i P. Milnera. Okazało się, że elektryczne drażnienie pewnych okolic mózgu może być celem, dla którego szczury uczą się wykonywać określone reakcje ruchowe – a zatem ma ono właściwości nagradzające. Samodrażnienie można wywołać z licznych miejsc wzdłuż tzw. pęczka przyśrodkowego przodomózgowia, starego filogenetycznie szlaku łączącego przód mózgu z pniem. Struktury „obsługiwane” przez ten system włókien nerwowych zostały nazwane układem nagrody. Przekazywanie impulsów odbywa się w nim przede wszystkim za pośrednictwem katecholamin, czyli noradrenaliny i dopaminy. Podobieństwo między eksperymentalnie wywołanym samodrażnieniem u zwierząt a uzależnieniem lekowym u ludzi nasunęło przypuszczenie, że mechanizm obu tych reakcji może być podobny.

Wydaje się, że neurochemicznym podłożem subiektywnego odczucia przyjemności (szczęścia?), które następuje po zażyciu psychostymulantów (np. amfetaminy), jest nasilenie transmisji dopaminergicznej. Dopamina, odgrywająca także istotną rolę w regulacji zachowań ruchowych, została nazwana „cząsteczką szczęścia”. Wykryto, że...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI