Jeszcze nie tak dawno w psychologii istniała jedna inteligencja. Tymczasem w ciągu ostatnich kilku lat badacze zaczęli mnożyć jej rodzaje. Szczególną popularnością cieszy się inteligencja emocjonalna, która swój rozgłos zawdzięcza książce Daniela Golemana (choć wbrew powszechnemu przekonaniu nie on stworzył to pojęcie). Na początku lat 90. Peter Salovey i John D. Mayer opisywali ją jako umiejętność kontrolowania własnych i cudzych emocji, ich rozumienia i rozróżniania. Do inteligencji emocjonalnej zaliczyli zdolność komunikacji werbalnej i niewerbalnej, ekspresji emocji, kontrolowania własnych i cudzych emocji oraz skutecznego wykorzystywania uczuć w rozwiązywaniu problemów. Goleman poszerzył ten zestaw – za obdarzonych inteligencją emocjonalną uznał ludzi wytrwałych w dążeniu do celu, odpornych na frustrację i stres, empatycznych i sprawnie podejmujących decyzje.
Pierwszym, wyróżnionym typem inteligencji jest z pewnością inteligencja społeczna, którą w roku 1920 Thorndike określił jako: „zdolność rozumienia i kierowania mężczyznami i kobietami, chłopcami i dziewczętami – umiejętność mądrego postępowania w relacjach z ludźmi”. Geneza powstania tego pojęcia związana jest z potocznymi obserwacjami: większość z nas spotkała kiedyś osoby inteligentne, które zupełnie nie radziły sobie w sytuacjach społecznych, nie rozumiały zachowań innych osób i nie potrafiły ich przewidywać; albo przeciwnie – ludzi niewykształconych, ale dysponujących zadziwiającą zdolnością właściwego interpretowania sytuacji i ludzkich działań.
Badania nad inteligencją społeczną przebiegają w dwóch nurtach. Pierwszy z nich skupia badaczy zainteresowanych zdolnościami poznawczymi, warunkującymi efektywne funkcjonowanie społeczne (pierwsza część definicji Thorndike’a). Uczeni ci zajmują się zdolnościami związanymi z odbieraniem i analizowaniem bodźców o charakterze społecznym: odczytywaniem emocji, myśli i intencji innych ludzi, wnioskowaniem o cechach ludzi na podstawie ich zachowań, rozumieniem wzajemnych relacji interpersonalnych i sytuacji społecznych. W kręgu ich zainteresowań znajduje się także zdolność planowania własnych działań w kontekście społecznym oraz znajomość i rozumienie norm społecznych. Drugi nurt bliski jest psychologom pojmującym inteligencję społeczną w kategori...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
