Ludzie, którzy interesowali się marzeniami sennymi, od najdawniejszych czasów poznawali ich treść dzięki opowiadaniom śniącego. Relacje te były mniej lub bardziej oddalone w czasie od samego przeżycia sennego, jednak tym faktem badacze w zasadzie się nie interesowali. Współcześnie, w erze badań naukowych nad marzeniami sennymi, ten tradycyjny sposób zbierania relacji o marzeniach sennych jest nadal jedyną metodą badawczą. Jednakże dziś szczególną uwagę zwraca się zarówno na to, jaki czas upłynął od doświadczenia marzenia sennego, jak i na miejsce oraz warunki, w jakich śpi badany. Materiał będący przedmiotem analiz badaczy snów pochodzi z dwóch źródeł: jednym są opowiadania o snach śnionych w warunkach domowych, drugim – relacje o marzeniach sennych przeżywanych w warunkach laboratoryjnych.
Współczesne metody badań nad snami laboratoryjnymi zrodziły się przy okazji badań nad samym spaniem. Za ich twórcę uważa się Nathaniela Kleitmana. To on, wraz ze swoim uczniem Eugeniuszem Aserinskym, odkrył w 1953 roku, że osoby obudzone w tzw. fazie REM (czyli Rapid Eye Movement – szybkie ruchy gałek ocznych), potrafią dokładnie opowiedzieć, o czym śniły. Od tego czasu zainteresowanie badaczy marzeń sennych fazą REM ogromnie wzrosło. Nie musieli czekać, aż badani przypomną sobie sen – okazało się bowiem, że marzenia senne występują w określonej, i w dodatku łatwej do zidentyfikowania, fazie snu. A zatem wystarczyło obudzić śpiącego w odpowiednim momencie i uzyskać od niego relację z dopiero co przeżytego marzenia sennego. Około 80 proc. ludzi wybudzonych z tej fazy potrafiło w sposób jasny i szczegółowy opowiedzieć swój sen.
Początkowo sądzono, że marzenia senne występują tylko podczas tej fazy. Jednak w świetle późniejszych badań okazało się, że śnimy także w innych stadiach snu (tzw. fazie Non-REM – czyli bez szybkich ruchów gałek ocznych). Z badań wynika, że sny z obu faz różnią się. Te z fazy REM są barwne, nasycone emocjami, mają złożoną i często niezwykłą treść. Natomiast sny z fazy Non-REM są pozbawione fabuły i przypominają swobodny nurt skojarzeń. Relacje z nich są także krótsze od tych, które pochodzą z fazy REM.
Współcześni badacze zainteresowani są nie tylko cechami i treścią marzeń sennych pochodzących z różnych faz snu. Ważnym problemem jest dla nich ustalenie, w jakim zakresie marzenia senne doświadczane w laboratorium różnią się od snów domowych. Pytanie to bierz...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
