Margaret prawie z Chrzanowa

Wstęp

W reklamie telewizyjnej jej czeski bohater, przekonawszy się, że pochwalił piwo z polskiego browaru, wypowiada w zakłopotaniu słynne zdanie „Moja babicka pohazí z Chrzanowa”. To samo mogłaby powiedzieć Margaret Lowenfeld, uczona angielska, pediatra i psycholog, „po mieczu” Polka.

W roku 1856 malownicze miasteczko Chrzanów, leżące na terenie Wielkiego Księstwa Krakowskiego, zostało zakupione przez spółkę kupców wrocławskich: Loe­wenfeld, Silbergleit i Kuźnicki. Niebawem to „miasto prywatne” przeszło na własność rodziny Loe­wenfeldów, którzy tak dobrze się zasłużyli lokalnej społeczności, że na cześć jednego z nich istniejącą do dziś reprezentacyjną ulicę nazwano Aleją Henryka. Tenże Henryk Loewenfeld (piszący się „Lowenfeld”) miał dwie córki, o których mawiał podobno: „Madge ma umysł i oryginalność, Helena zdolności”. To właśnie młodsza z nich – Margaret (Madge) została później lekarką i psychologiem.

Filozofia zabawy

W klasycznej monografii autorstwa L.S. Hearnshawa A Short History of British Psychology 1840-1940 można wyczytać, że w latach trzydziestych ubiegłego wieku w Wielkiej Brytanii szeroko rozwinęły się badania w zakresie psychologii stosowanej, zwłaszcza tak zwane studia dziecięce. W samym tylko 1935 roku ukazały się dwie znaczące książki o zabawach dziecięcych: Imagination in Early Childhood Ruth Florence Griffiths (1895-1973) oraz Play in Childhood Margaret Lowenfeld.

Play in Childhood oparta była na obserwacjach prowadzonych przez Lowenfeld w założonej przez nią klinice – Instytucie Psychologii Dziecięcej. Angielska psycholog odrzuciła w tej pracy dotychczasowe wyjaśnienia celu zabawy dziecięcej, takie jak choćby zawarte w interpretacjach Melanii Klein, gdzie zabawa miała wyłącznie znaczenie symboliczne. Margaret Lowenfeld twierdziła, że zabawa dziecka wyraża jego stosunek do życia – jest odzwierciedleniem przeżyć, które człowiek dorosły prezentuje w swym sposobie myślenia, pracy, sztuce i formach odpoczynku.

Ale pierwszym tekstem, w którym angielska uczona pisała o psychologicznych problemach dzieci, był artykuł „Organization and the Rheumatic Child”, opublikowany w roku 1927 w najważniejszym periodyku medycznym na świecie – „The Lancet”. Lowenfeld zawarła w nim obserwacje dotyczące wpływu chorób przewlekłych związanych ze zmianami zapalnymi w obrębie tkanki łącznej (potocznie choroby reumatyczne) na rozwój fizyczny i psychiczny dzieci. Zwróciła uwagę zarówno na to, jak wiele pod względem rozwojowym traci jednostka poprzez częste hospitalizacje oraz, jakie skutki (głównie schorzenia natury kardiologicznej) niosą te choroby w wiek dojrzały. Zasadnicza część artykułu dotyczyła jednak rozważań na temat przyczyn chorób reumatycznych u dzieci, ich wczesnego wykrywania i prewencji oraz klasyfikacji, która byłaby w prewencji pomocna.

Z medyka psycholog

O ile tematyka wspomnianego artykułu była wyraźnie medyczna, o tyle już trzy lata później Margaret Lowenfeld wystąpiła w Sekcji Lekarskiej British Psychological Society z odczytem, który był wyrazem jej zainteresowań psychologicznych. Tekst ten, opublikowany następnie pod tytułem „A New Approach to the Problem of Psychoneurosis in Childhood”, oparty był na obserwacjach poczynionych przez Lowenfeld w klinice dziecięcej przy jej Instytucie. Autorka polemizowała w nim z...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI