Ile z genów w postawach

Wstęp

Geny znacząco wpływają na nasze postawy wobec kary śmierci, aborcji czy jazzu. Jednak nie bezpośrednio – kształtują mechanizmy odpowiedzialne za powstanie i rozwój tych cech osobowości, które sprzyjają przyjmowaniu określonych postaw.

Na nasze postawy społeczne i ekonomiczne geny wpływają w mniej więcej takim samym stopniu jak środowisko, głównie wychowanie – to teza co najmniej kontrowersyjna, jednak genetycy zachowania są w stanie ją udowodnić. Pierwsze dogłębne badania mające potwierdzić prawdziwość tego poglądu zostały przeprowadzone już w latach 80. dwudziestego wieku. Wykazały one, że najwyższą odziedziczalnością charakteryzowały się postawy wobec kary śmierci i segregacji rasowej, upodobanie do muzyki jazzowej oraz poparcie dla władzy królewskiej (oczywiście w przypadku, gdy badanie prowadzone było w kraju o ustroju monarchistycznym). Udział genów w ich kształtowaniu wynosił od 43 do 61 proc. Najmniejszy udział (od 7 do 22 proc.) geny miały w kształtowaniu postaw wobec rozwodów, kary chłosty, obowiązkowego używania w samochodzie pasów bezpieczeństwa i koedukacji szkolnej. Z kolei badania postaw religijnych pokazały ich stosunkowo wysoką odziedziczalność – u osób dorosłych wynosi ona od 26 do 43 proc., a u młodzieży od 11 do 22 proc. Warto zwrócić uwagę na wyższy poziom odziedziczalności postaw religijnych u dorosłych. Przypuszczalnie jest tak dlatego, że udział czynników środowiskowych (czyli doświadczenia osobistego i środowiska wspólnego) maleje wraz z wiekiem, natomiast prawdopodobnie wzrasta znaczenie czynników genetycznych. Niewykluczone też, że ważną rolę w kształtowaniu się postaw odgrywa inteligencja, której odziedziczalność z wiekiem rośnie. Niestety wciąż zbyt mało wiemy o mechanizmach działania genów, aby formułować tu jednoznaczne wnioski.

W badaniach postaw religijnych okazało się też, że w przypadku młodych ludzi duże znaczenie miała płeć – znacznie wyższy poziom odziedziczalności naukowcy stwierdzili u chłopców. Na wpływ płci na odziedziczalność postaw wskazują także wyniki innych badań. W jednym z nich kobiety i mężczyźni wypełniali kwestionariusz do badania postaw. Okazało się na przykład, że u mężczyzn czynniki genetyczne mają większy niż u kobiet wpływ na postawy polityczne czy poglądy konserwatywne. Jak to wytłumaczyć? Prawdopodobnie udział środowiska, a przede wszystkim wychowania, w kształtowaniu się tego typu postaw jest różny dla obu płci. Kobiety byłyby więc bardziej niż mężczyźni podatne na wpływy otoczenia.

Stosunkowo duży udział czynników genetycznych w kształtowaniu postaw ludzi i w powstawaniu różnic pomiędzy nimi mógłby sugerować, że dziedziczymy geny odpowiedzialne za nasz stosunek do różnych spraw. Nic bardziej błędnego. W żadnym genie nie jest zapisan...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI