Wiele osób rozumie kreatywność jako zdolność do wyszukiwania pomysłów i rozwiązań zupełnie z niczego. Jest w tym jednak tylko trochę racji. Kreatywność jest umiejętnością zaktywizowania się w twórczy sposób. Rzeczywiście, czasem łamiemy sobie głowę nad skomplikowanym problemem, zupełnie nie wiemy, od czego zacząć i najbardziej przydałby się nam jakiś błyskotliwy pomysł, przysłowiowe olśnienie.
Jednak kreatywność to nie tylko kwestia przypadku. Owszem, w niektórych sytuacjach dobrze jest zdystansować się na chwilę od absorbującego problemu czy zwyczajnie „przespać się” z nim. Jednak najlepsze pomysły rodzą się poprzez skupienie, dyscyplinę i wytrwałość.Strategia 1: Szukaj kilku rozwiązań
Psychologowie rozróżniają dwa typy myślenia: dywergencyjne i konwergencyjne. Pierwszy odnosi się do sytuacji, kiedy wyszukujemy jak najwięcej rozwiązań danego problemu i stosujemy je, aż przestaną być skuteczne. Taki typ myślenia jest niesystematyczny, a jego odzwierciedleniem są „genialne” pomysły, które wpadają nam do głowy pod prysznicem czy wcześnie rano, kiedy jeszcze niezupełnie się obudziliśmy.
Z kolei myślenie konwergencyjne jest silnie racjonalne i opiera się na analizie i koncentracji uwagi. Łamanie sobie głowy, ciągłe analizowanie i dopracowywanie rodzących się konceptów, dopóki nie będą perfekcyjne – to przejaw tego typu myślenia.
Trudno zmierzyć kreatywność według obiektywnych kryteriów. Przez dekady psychologowie w swoich badaniach koncentrowali się przede wszystkim na myśleniu dywergencyjnym. Starali się przeanalizować i opisać moment olśnienia – kiedy nagle wpada nam do głowy rozwiązanie problemu.
Wiele wskazuje jednak na to, że nie tylko myślenie dywergencyjne, lecz także konwergencyjne odgrywa istotną rolę w odkrywaniu nowych idei i pomysłów. Gdybyśmy nie próbowali uporządkować tych licznych rozwiązań, to nawet te świetne, przez swoją chaotyczność, na nic by się zdały.
Kiedy więc nie mamy bladego pojęcia, jak najlepiej rozwiązać dany problem, prawdopodobnie będziemy potrzebować nagłego oświecenia. O ile może być ono pomocne na początku, później warto analizować rozwój wydarzeń. Jeśli czujemy, że powoli zbliżamy się do upragnionego celu, dobrze jest skupić się na tym, by krok po kroku trzymać się tego najskuteczniejszego rozwiązania.
Strategia 2: Wprowadź się w odpowiedni nastrój
Po powrocie z urlopu jesteś wypoczęty czy może pokłóciłeś się z żoną lub przyjacielem i straciłeś dobry humor? W ostatnich latach naukowcy dostarczali kolejnych dowodów potwierdzających związek naszego nastroju ze strategiami myślenia, a co za tym idzie – z kreatywnością. Dobry humor wpływa szczególnie pozytywnie na nasze spontaniczne pomysły.
Dowiedli tego między innymi naukowcy z Northwestern University w Evanston, którzy przeprowadzili badania pod kierunkiem Marka Jung-Beemana. Uczestnicy eksperymentu rozwiązywali słowne zagadki, wymagające sporej kreatywności. Okazało się, że osoby będące w lepszym nastroju rozwiązały więcej łamigłówek niż ci, którzy mieli gorszy humor.
Dodatkowo badacze zaobserwowali, że uczestnicy osiągający lepsze rezultaty częściej doświadczali tzw. efektu „aha!”, który doprowadzał ich do poprawnej odpowiedzi. W tym wypadku wśród uczestników przeważała strategia myślenia dywergencyjnego. Z kolei ci, którzy podczas badania mieli kiepski humor, częściej starali się znaleźć rozwiązanie poprzez analizowanie problemu, a więc wyko...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
