Wbrew opiniom sceptyków, pismo zakorzeniło się na rynku. Przez 18 lat wydano dwadzieścia dwa tomy. W roku 1939 zostało zlikwidowane nakazem hitlerowskich urzędników (wznowiono je dopiero 10 lat później). Jak pisze Helmut E. Lück w swej Historii psychologii: „«Psychologische Forschung» [Badania Psychologiczne] stały się centralnym organem badań prowadzonych w oparciu o założenia psychologii postaci”.
POLECAMY
Pierwszymi redaktorami „Psychologische Forschung” byli „trzej muszkieterowie” psychologii postaci, czyli gesztaltyzmu – Max Wertheimer, Kurt Koffka i Wolf[-]gang Köhler. Wraz z nimi pismo zakładali Hans W. Gruhle i Kurt Goldstein. Związki tego ostatniego z nurtem psychologii postaci były dość szczególne. W oparciu o badania nad zaburzeniami mowy oraz obserwacje żołnierzy z uszkodzeniami mózgu, Goldstein doszedł do wniosku, że symptomy choroby wcale nie są efektem specyficznego uszkodzenia lub schorzenia, są one raczej objawem zaburzonego funkcjonowania całego organizmu. Goldstein uważał, że organizm jest jednolitą całością (dlatego jego teorię nazywa się „holizmem”) i błędem jest dzielenie go na „duszę” i ciało. Chcąc zrozumieć mechanizmy funkcjonowania jakiejś części składowej organizmu, należy ustalić prawa, zgodnie z którymi funkcjonuje on jako całość. Właśnie pojęcie „całości” jest jednym z podstawowych filarów psychologii postaci.
Mentor dwóch nurtów
Poglądami Kurta Goldsteina posiłkowali się przedstawiciele co najmniej dwóch nurtów XX-wiecznej psychologii. Początkowo, gdy żył i pracował w Niemczech, inspirował gesztaltystów. Po emigracji do Stanów Zjednoczonych, zwłaszcza w końcowych latach życia, wspomagał swoimi ideami rodzącą się tam psychologię humanistyczną, a nawet psychologię egzystencjalną.
Ważnym zagadnieniem w psychologii postaci jest problem figury i tła. Według Goldsteina takie składniki wyróżnić można w podstawowej organizacji funkcji organizmu. Jako figurę traktuje on każdy proces, który wyodrębnia się z tła. Czynność czytania tego artykułu jest figurą, której być może towarzyszą inne czynności (np. picie kawy, zerkanie na ekran komputera, słuchanie odgłosów dobiegających zza okna). Figura ma swoje granice (czyli kontur) – jasne jest, że czytanie to coś innego niż picie kawy. Goldstein drobiazgowo rozpracował problem stosunku figury do tła w funkcjonowaniu organizmu. Pisał o tym, co decyduje, że figura wyłania się z tła oraz rozróżniał figury naturalne i nienaturalne.
Równie istotne były w teorii Goldsteina pojęcia dotyczące dynamiki organizmu. Wprowadził terminy: proces wyrównywania (centryzacji) organizmu, dochodzenie do porozumienia ze środowiskiem oraz samorealizacja (samourzeczywistnienie). Pod tym ostatnim pojęciem rozumiał umiejętność najefektywniejszego wykorzystania swoich możliwości w danych okolicznościach. Samorealizacja jest twórczym rysem natury ludzkiej. Jest zjawiskiem powszechnym, ale...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
