Emocje odbite w lustrze

Wstęp

Kiedy rozmawiasz ze znajomym, nie musisz stale sobie uświadamiać, że jest człowiekiem, istotą, która myśli i czuje. Zazwyczaj bez problemu rozumiesz jego wypowiedzi i zachowania, potrafisz wyobrazić sobie jego przeżycia i myśli. To działa system lustrzany mózgu.

Na przełomie lat 80. i 90. dwudziestego wieku włoscy naukowcy odkryli w mózgach małp tak zwane neurony lustrzane. Badane zwierzęta wykonywały złożoną czynność nakierowaną na osiągnięcie jakiegoś celu albo tylko obserwowały jej wykonywanie przez inne małpy. W obu sytuacjach w ich mózgach uaktywniała się ta sama grupa komórek nerwowych. Podobny proces uczeni wykryli także u ludzi – zachodzi on w rejonie mózgu odpowiedzialnym za powstawanie programu ruchu, czyli w korze przedruchowej.

Symulacje mózgu


Aby wyjaśnić to zjawisko, Vittorio Gallese i Alvin Goldman, amerykańscy neurolodzy,  sformułowali koncepcję symulacyjną. Ich zdaniem właściwe zinterpretowanie czyjegoś zachowania jest możliwe dzięki temu, że człowiek w swoim umyśle automatycznie przeprowadza symulację, czyli odtwarza zachowanie innej osoby – to pozwala mu rozpoznać jej intencje i uczucia. Można powiedzieć, że system lustrzany to mózgowa podstawa umiejętności stawiania się w czyjejś sytuacji oraz niezbędny drogowskaz w docieraniu do znaczenia zachowań innych ludzi.

By lepiej zobrazować działanie systemu lustrzanego, przyjrzyjmy się kilku przykładom. Wyspa skroniowa to obszar wewnątrz płatów skroniowych, który uczestniczy w odczuwaniu wstrętu. Okolice te uaktywnią się zarówno wtedy, gdy ktoś podsunie nam pod nos coś wyjątkowo nieapetycznego, jak i w sytuacji, gdy widzimy inną osobę, której reakcja wyraźnie świadczy o tym, że i ona została poddana takiej niemiłej próbie.
Ciało migdałowate uczestniczy w powstawaniu reakcji lękowych. Ludzie, u których ta struktura jest uszkodzona, nie reagują lękiem na zagrażającą sytuację i nie potrafią go również rozpoznać u innych. Koncepcja symulacji tłumaczy to zjawisko tak: osoba, która sama nie może przeżyć danej emocji, nie jest w stanie przeprowadzić jej symulacji i zrozumieć reakcji drug...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI