Czym jest kaszel mokry?
Kaszel produktywny, wilgotny lub mokry to rodzaj kaszlu, któremu towarzyszy odkrztuszanie wydzieliny, fachowo nazywanej plwociną [1, 2]. Występuje w odpowiedzi na podrażnienie receptorów nerwowych znajdujących się w błonie śluzowej górnych dróg oddechowych. Głównym zadaniem kaszlu mokrego jest dążenie do oczyszczenia się zajętych przez infekcję dróg oddechowych z zalegającej w nich dużej ilości wydzieliny [2, 3].
POLECAMY
W przeciwieństwie do kaszlu suchego nie jest gwałtowny. Chory sam decyduje, kiedy zakaszle. Więcej o tym, jak odróżnić kaszel mokry od suchego, przeczytasz na stronie: https://deflegmin.pl/wszystko-co-trzeba-wiedziec-o-kaszlu-mokrym/.
Co oznacza mokry kaszel?
Pojawienie się mokrego kaszlu może wskazywać na toczącą się infekcję dróg oddechowych. Zazwyczaj poprzedza go wtedy pojawienie się kaszlu suchego. Kaszel mokry u dzieci lub u dorosłych jest częstym objawem takich chorób jak przeziębienie, bakteryjne zapalenie płuc, zapalenie zatok, ropne zapalenie oskrzeli [2]. Jednak może towarzyszyć również innym, poważniejszym chorobom, takim jak przewlekła obturacyjna choroba płuc, rozstrzenie oskrzeli lub mukowiscydoza [4]. W takich przypadkach chory zmaga się z odkrztuszaniem plwociny, która ma charakter ropny lub śluzowy.
W skrajnych przypadkach w wydzielinie może pojawić się krew, która jest oznaką konieczności niezwłocznego skonsultowania się z lekarzem. Krew obecna podczas mokrego kaszlu może wskazywać na gruźlicę lub nawet na nowotwór. Czasami jest też oznaką urazu płuc lub niewydolności lewokomorowej serca [2, 3].
Kaszel produktywny i jego przyczyny
W ustaleniu przyczyn kaszlu mokrego pomaga ocena wyglądu plwociny. Należy zwrócić szczególną uwagę na jej konsystencję, kolor i ilość [2, 3]:
- ropna (kolor żółty lub zielony) może wskazywać na zakażenie zatok przynosowych, oskrzeli lub płuc;
- ropna występująca w dużych ilościach jest charakterystyczna dla rozstrzenia oskrzeli, pęknięcia ropnia płuca do oskrzela;
- gęsta, lepka, śluzowa plwocina występująca głównie rano wskazuje na przewlekłe zapalenie oskrzeli lub przewlekłą obturacyjną chorobę płuc;
- przezroczysta i lepka plwocina pojawia się przy astmie, rzadziej gruczolakoraku;
- plwocina, w której są grudki i czopy to oznaka grzybicy lub mukowiscydozy;
- wydzielina z cząstkami pokarmu to przejaw przetoki tchawiczo-przełykowej lub zaburzenia połykania;
- plwocina z krwią oznacza urazy, skazy krwotoczne, rozstrzenie oskrzeli, gruźlicę lub w najgorszym przypadku nowotwór.
Natomiast plwocina o nieprzyjemnym zapachu jest charakterystyczna dla zakażeń bakteryjnych (bakteriami beztlenowymi).
Jak leczyć mokry kaszel?
Należy pamiętać, że uporczywy, mokry kaszel często ma niejednorodne pochodzenie. U większości chorych za objawy odpowiada więcej niż jedna przyczyna [4]. Dlatego tak ważna jest diagnostyka medyczna w celu ustalenia powodu kaszlu i włączenia odpowiedniego leczenia w celu jego usunięcia. Istotne jest tu ustalenie charakteru kaszlu [1]. W przypadku postaci produktywnej nie należy podawać leków hamujących kaszel (przeciwkaszlowych). Podstawą postępowania w takim przypadku jest oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny, zatem kaszel jest tu odruchem pożądanym. Dlatego można przyjmować leki rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające jej odkrztuszanie, a nie osłabiające kaszel. Pomocne są również inhalacje oraz zabiegi fizjoterapeutyczne, które zwiększają efektywność odruchu kaszlowego [2].
Więcej informacji o postępowaniu w przypadku kaszlu mokrego i suchego znajdziesz pod adresem https://deflegmin.pl/kaszel-suchy-a-mokry-jak-rozpoznac-i-leczyc/.
Bibliografia:
[1] Undrunas A., Kuziemski K., Uporczywy kaszel – trudności diagnostyczno-terapeutyczne w codziennej praktyce lekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej 2017, vol 11, no 4, 149–155.
[2] Wiercińska M., Kaszel: kaszel mokry i suchy, sposoby na kaszel, kiedy zgłosić się do lekarza?, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/70135,kaszel (dostęp: 19.09.2023)).
[3] Szczeklik W.. i in., Kaszel, 2020 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.16 (dostęp: 19.09.2023)).
[4] Batura-Gabryel H., Kaszel – trudny problem kliniczny, Nowa Medycyna 1/2012, 7-9.
