Tortury w białych rękawiczkach
Poniżanie, wyśmiewanie, rozsiewanie plotek i pomówień, nieuzasadnione krytykowanie wzbudzające poczucie winy, zastraszanie, kwestionowanie kompetencji, przezywanie, ograniczanie dostępu do informacji i zaplecza technicznego, szykanowanie, zastawianie pułapek w rozmaitych formach i sytuacjach, odsuwanie od wykonywanych zadań, ograniczenie możliwości wyrażania własnego zdania, przerywanie wypowiedzi, oczernianie za plecami, przedrzeźnianie (np. sposobu chodzenia, głosu), wyśmiewanie poglądów politycznych czy religijnych i wiele innych zachowań degradujących poczucie wartości, pozbawiających poczucia godności – to typowe techniki mobbingu. Jako pierwszy użył tego terminu Heinz Leymann, który w latach 80. dwudziestego wieku opisał takie właśnie mechanizmy działające pomiędzy pracownikami.
Osoby terroryzowane psychicznie są niezdolne do podjęcia jakiejkolwiek formy samoobrony. Mają poważne problemy z normalnym porozumiewaniem się z ludźmi. Zamykają się w sobie z powodu braku zrozumienia u innych – przyjaciół, rodziny, a nawet terapeutów. Mają zaniżone poczucie własnej wartości, izolują się od otoczenia, stają się nieufne. Boją się wchodzić w jakiekolwiek relacje interpersonalne. Są samotne, bezsilne, wykazują objawy depresji i znaczne zmiany somatyczne. Narasta w nich przekonanie, że zapadają na chorobę psychiczną. Z powodu poczucia bezsilności są permanentnie rozdrażnione, zdarzają im się napady agresji i furii, które kończą się apatią. Nie wykonują podstawowych obowiązków i nie wykazują jakiejkolwiek aktywności zawodowej. W konsekwencji często tracą pracę. Niejednokrotnie podejmują próby samobójcze.
Zarzewiem mobbingu zazwyczaj jest konflikt. Oczywiście nie każdy prowadzi do psychicznego znęcania się. Wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z relacjami społecznymi, w wyniku różnic indywidualnych konflikty są nieuchronne. Nie zagrażają one organizacji, jeśli ich uczestnicy chcą wspólnie znaleźć dobre i konstruktywne rozwiązanie. W takich przypadkach konflikty mogą nawet pozytywnie wpływać na zachowania twórcze i motywacyjne zaangażowanych stron.
Nierzadko bywa tak, że konflikt wskazuje osobę, która będzie ofiarą. Prześladowcą (mobberem) może być przełożony (mobbing wertykalny), współpracownik (mobbing horyzontalny), a nawet podwładny. Ofiara stara się wyjaśnić zaistniałą sytuację, zazwyczaj jednak nieskutecznie, ponieważ w mobbingu dominuje agresja bierna. Oznacza to, że ataki wplecione są w przejawy uprzejmości i grzeczności. Na przykład prześladowca uspokaja, że wszystko zostało wyjaśnione, ale pod pozornie przyjacielskimi zachowaniami atakuje coraz bardziej zmęczoną ofiarę. Dlatego prześladowanemu tak trudno jest udowodnić, że ktoś stosuje wobec niego przemoc. Jego oponenci zaczynają rozgłaszać, że ma u...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
