Weź się za język
Słabości charakteru nie da się w pełni uzasadnić dziedzicznością czy zrządzeniem opatrzności. Z badań nad sumiennością przeprowadzonych w Polsce w 1998 roku wynika, że czynnik genetyczny wyjaśnia około 40 proc. zmienności w tym zakresie, a czynnik środowiskowy – około 60 proc. I bardzo dobrze. Gdyby bowiem silna wola zależała głównie od z góry zaprogramowanego typu układu nerwowego, leniwi mogliby położyć się i umrzeć. Skoro winna jest biologia, po co walczyć z oporem organizmu i reszty świata.
Na szczęście zostaliśmy obdarzeni osadzoną silnie w szarej substancji kory mózgowej zdolnością do samodzielnego uczenia się i programowania własnych działań. Informacja, do czego mamy skłonności, co jest naszą mocną, a co słabszą stroną, powinna stanowić wskazówkę, jakie wysiłki warto przedsięwziąć, aby umacniać kontrolę nad własnym życiem. Przeciwieństwo takiej postawy to lenistwo, nieumiejętność trzymania się wybranego kierunku nauki lub pracy, brak konsekwencji w celowym działaniu, czyli słaba wola. Jej odmianą jest tzw. słomiany zapał. Ta dość często spotykana przypadłość utrudnia nam na przykład skuteczną naukę obcych języków. A to sztuka, którą trudno opanować bez eliminacji przyjemnych tendencji konkurencyjnych. Potrzebna jest też determinacja. Wspomaga ona świadomość niewątpliwych prywatnych i zawodowych korzyści płynących z posługiwania się językiem obcym. Jeśli motywacja ludzi dorosłych do nauki języka obcego jest silna, to – mimo słabszej niż u dzieci i młodzieży pamięci – często osiągają oni zdumiewająco dobre rezultaty. Najważniejszy czynnik podtrzymujący silną wolę u dorosłych to samodzielne podjęcie decyzji o nauce. Jest bowiem tak, że cele, które sami sobie stawiamy, realizujemy z przyjemnością. Natomiast zbyt duża presja otoczenia sprawia nam przykrość. Zgodnie z prawem efektu spowoduje to wycofanie się, przekorę i opór, a w końcu doprowadzi do porzucenia obranego kierunku działania.
Jeśli staramy się, aby nasze dziecko poznało język obcy, pamiętajmy, że główne motywy działań dziecięcych to pragnienie zabawy, dążenie do przyjemności, nastawienie na przeżywanie teraźniejszości i zaspokajanie ciekawości. Nie czekajmy na rozwój silnej woli u dziecka. Nauka ma być frajdą i dostarczać radości. Lekcje nie mogą być zbyt długie, a nauczycielka niech będzie miła, spokojna, skłonna do pochwał i... ładna (wszyscy kochamy piękno, ale maluchy, uwielbiając śliczną panią, uczą się dla niej).
W miarę dorastania warto nagradzać systematyczność, wytwarzając w ten sposób korzystne nawyki. Częste kary doprowadzą raczej do syndromu wyuczonej bezradności. Kojarząc kończenie rozpoczętej pracy z satysfakcją wewnętrzną, wywołujemy poczucie dumy z siebie, spowodowane pokonaniem lenistwa, co sprzyja kształtowaniu sil...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
