Czy zastanawiałeś się kiedykolwiek, dlaczego pewne wzorce myślenia i przeżywania emocji tak mocno determinują Twoje relacje z innymi oraz kształtują sposób, w jaki postrzegasz samego siebie? Terapia schematu jest jedną z form pomocy psychologicznej, która zyskuje coraz większe znaczenie na gruncie współczesnej psychoterapii, a jej fundamentem jest założenie, że na nasze życiowe wybory i samopoczucie silnie oddziałują głęboko zakorzenione schematy – powtarzalne wzorce zachowań, przekonań i emocji, które często pochodzą jeszcze z dzieciństwa lub wczesnej młodości. W ciągu wielu lat rozwoju tej metody opracowano szereg narzędzi służących rozpoznawaniu szkodliwych schematów i modyfikowaniu ich w taki sposób, aby pacjent mógł skuteczniej dążyć do równowagi psychicznej, lepszego rozumienia swoich potrzeb i nawiązywania satysfakcjonujących relacji. Dzięki integracji technik poznawczo-behawioralnych z elementami podejścia psychodynamicznego i humanistycznego, psychoterapia schematu oferuje starannie zaplanowany proces, w którym istotne znaczenie ma zarówno identyfikowanie źródeł osobistych trudności, jak i wzmacnianie zdrowego funkcjonowania w różnych sferach życia.
W czym może pomóc Ci terapia schematu?
Aby zrozumieć, czy dany rodzaj terapii pasuje do Ciebie musisz wiedzieć w czym dana terapia może pomóc.
Jakie więc są cele terapii schematu?
- dostarczenie informacji na temat przyczyn oraz możliwości pracy ze schematami, które negatywnie wpływają na życie;
- pomoc w poznaniu i zrozumieniu własnych uczuć, potrzeb i myśli;
- zrozumienie wpływu doświadczeń z dzieciństwa na dzisiejsze życie;
- wyposażenie Cię w zdrowe umiejętności radzenia sobie w bezpiecznym i wspierającym środowisku grupy terapeutycznej ( jeśli terapia odbywa się w postaci spotkań grupowych)
- zwiększenie poczucia stabilności emocjonalnej;
- zwiększenie komfortu życia;
- zwiększenie tolerancji na ból emocjonalny bez podejmowania szkodliwych działań.
Są to ambitne cele, które wymagają czasu i świadomej pracy nad sobą. Ten program może pomóc Ci poznać Twoje uczucia, potrzeby, myśli, a także zrozumieć jaki wpływ mają doświadczenia z dzieciństwa na teraźniejszość. Celem terapii jest nauczenie się także zdrowych umiejętności radzenia sobie, które można wypróbować w bezpiecznym i wspierającym środowisku grupy – jeśli taka forma terapii zostanie wybrana.
Jak przebiega terapia schematu?
Proces terapeutyczny w podejściu schematu zaczyna się od szczegółowej diagnozy, w której pacjent i terapeuta koncentrują się na rozpoznawaniu najważniejszych problematycznych obszarów funkcjonowania oraz identyfikacji dominujących schematów. Te reakcje w uruchomianych schematach nazywamy trybami. W celu ich rozpoznania terapeuta prosi pacjenta o wypełnienie poszczególnych ankiet o charakterze diagnostycznym. Informacje te dostarczają wgląd w to, na czym się skupić i jakie schematy mogą być szczególnie aktywne.
W następnej fazie rozpoczyna się właściwa praca nad przeformułowywaniem przekonań i przeżywaniem emocji w sposób pozwalający odzyskać poczucie wpływu na własne życie. Głównym celem jest stworzenie bezpiecznego środowiska, w którym pacjent uczy się samowspółczucia i akceptacji trudnych doświadczeń, a jednocześnie rozwija umiejętność stawiania granic oraz wyrażania potrzeb w sposób konstruktywny.
Rola terapeuty w terapii schematu
W terapii schematu bardzo ważna jest rola terapeuty. Jego zadaniem jest zachowywanie się jak dobry rodzic. Co to oznacza? Zapytaliśmy o to psychoterapeutę Arkadiusza Łuszczyńskiego z Gabinetu Psychoterapii Łuszczyńscy w Ostrołęce. Wyjaśnił na przykładzie: „Jeśli pacjent jest w trybie wrażliwego dziecka (WD), terapeuta jako dobry rodzic będzie starał się zidentyfikować jego potrzeby, w ramach relacji terapeutycznej spróbuje je zaspokoić lub pomoże znaleźć sposób pacjentowi na samodzielne ich zaspokojenie. Jeśli natomiast pacjent jest w trybie Rozzłoszczonego lub Impulsywnego Dziecka, które postrzegamy jako wrodzone reakcje dziecka na niezaspokojenie potrzeb, rolą „dobrego rodzica” czyli w tym przypadku terapeuty, jest wyznaczenie potrzebnych granic. Rozzłoszczone Dziecko będzie potrzebować czasem wysłuchania, by móc rozładować uczucie złości bez przekraczania granic. Z kolei Impulsywne Dziecko może potrzebować powstrzymania przed podejmowaniem działań, które wyrządzą mu szkodę lub jego relacjom z innymi ludźmi. Kiedy terapeuta zachowuje się jak „dobry rodzic” pacjent może reagować w oparciu o relacje z prawdziwymi rodzicami w dzieciństwie. Czasami w trakcie sesji terapeuta specjalnie uruchamia w pacjencie schematy lub tryby prowadzące do starych, niezdrowych sposobów radzenia sobie. Dzięki temu pacjent może zrozumieć, co je wyzwala i jak może uzyskać dostęp do trybu Zdrowego Dorosłego w celu wyrażenia swojej potrzeby.”
Psychoterapia schematu jest zatem propozycją dla tych, którzy chcą przyjrzeć się temu, co w głębi ich psychiki kształtuje nawyki myślowe i postawy wobec życiowych trudności. Metoda ta zapewnia narzędzia nie tylko do skutecznej identyfikacji destrukcyjnych schematów, ale przede wszystkim do wprowadzenia trwałych zmian w codziennym funkcjonowaniu. Zrozumienie i przekształcenie niekorzystnych wzorców stanowi klucz do odzyskania kontroli nad życiem emocjonalnym, otwiera drogę do bardziej autentycznych relacji z innymi ludźmi i pozwala odnaleźć wewnętrzną równowagę. Jeśli dostrzegasz korzyści, jakie może Ci dać terapia schematu, zachęcamy do skorzystania z niej. Sesje mogą odbywać się zarówno w gabinecie jak i online.
