Słaba szkoła? A może tylko trochę za głośna?

Artykuł sponsorowany

Jeśli mielibyśmy jednym słowem opisać środowisko akustyczne przeciętnej szkoły podstawowej, to ciśnie się na usta tylko jedno: hałas! Wszechobecny, nieznośny, świdrujący, obezwładniający ludzi do niego nieprzywykłych. Najczęściej nie jest on groźny dla słuchu, ponieważ czas narażenia na najwyższe jego poziomy jest stosunkowo krótki (przerwy na korytarzach, obiad na stołówce czy zajęcia WF na sali sportowej). Czy zatem nie ma o czym mówić? Wręcz przeciwnie. Pokazują to badania ankietowe przeprowadzone w pewnej warszawskiej podstawówce.

Hałas, nawet jeśli nie jest wystarczająco głośny i długotrwały, aby zagrozić naszym komórkom słuchowym, oddziałuje na naszą psychikę jako silny stresor. Przebywanie w głośnym otoczeniu skutkuje rozdrażnieniem, pogorszeniem koncentracji oraz przyspieszonym zmęczeniem. Istnieją badania pokazujące związek pomiędzy poziomem hałasu w sąsiedztwie szkół lub miejsca zamieszkania uczniów, a ich postępami w nauce. Inne badania wskazują na związek pomiędzy poziomem hałasu a skłonnością ludzi do pomagania innym czy do wzajemnej agresji. Wiemy też, że dzienna ekspozycja na hałas ma wpływ na jakość nocnego snu.

POLECAMY

Ale hałas to nie jedyny problem związany z akustyką w szkołach. Pomieszczenia wykończone twardymi, gładkimi powierzchniami są nie tylko głośne, ale także silnie pogłosowe, a pogłos zniekształcający brzmienie dźwięku znacznie pogarsza czytelny odbiór komunikatu.

Badania

Badania ankietowe dotyczące wpływu akustyki budynku szkoły na uczniów i nauczycieli przeprowadzono w Szkole Podstawowej nr 340 w Warszawie, której wnętrze zostało poddane wyciszeniu. W pomieszczeniach szkoły zainstalowano specjalne panele akustyczne, które pochłaniają fale dźwiękowe, zamiast je odbijać (jak zwykły tynk). Skutkiem było obniżenie poziomu hałasu o ok. 10 dB oraz znaczące obniżenie pogłosowości sal (do poziomu wymaganego przez tzw. normę pogłosową). Było to wyjątkowe przedsięwzięcie, bo jeszcze nigdy nie przeprowadzono w Polsce tak całościowego projektu wyciszenia istniejącego budynku szkoły podstawowej. Z tego powodu zdecydowano się przeprowadzić szczegółowe badania ankietowe pozwalające na ocenę skali zmian, które zaszły po remoncie. Badania zostały przygotowane i przeprowadzone przez prof. Irenę Polewczyk z Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wzięło w nich udział przeszło 420 nauczycieli i uczniów (głównie z klas V i VI), którzy oceniali wpływ zmian akustycznych na ich funkcjonowanie w szkole. Ankieta była bardzo szeroka i dotyczyła takich aspektów,  jak: stopień koncentracji uwagi, zdolność i trwałość zapamiętywania informacji, tempo pracy, poprawne wykonywanie poleceń nauczyciela, stopień zmęczenia i poziom agresji uczniów, wysiłek głosowy i stres u nauczycieli i wiele, wiele innych. Nauczyciele i uczniowie byli proszeni o opis zmian w zakresie poszczególnych problemów: w pięciopunkowej skali oceniali sytuację przed i po wyciszeniu szkoły. Warto zaznaczyć, że badania były przeprowadzane przeszło pół roku po zakończeniu prac.

Odpowiedzi

Pierwsze pytania, na które odpowiadali uczniowie i nauczyciele, dotyczyły ogólnych obserwacji, np. oceny zmian w poszczególnych typach pomieszczeń – gdzie były one bardziej zauważalne, gdzie mniej. Nauczyciele podkreślali przede wszystkim zmianę jakości pracy w salach lekcyjnych – aż 77% z nich podało, że nastąpiły tutaj „duże” lub „bardzo duże” zmiany. W przypadku korytarzy, stołówki czy sali sportowej ten odsetek wynosił „tylko” ok. 60%. O prawdziwej zmianie jakościowej świadczą jednak odpowiedzi na pytania szczegółowe – widać, że efektywność pracy w klasie lekcyjnej wzrosła w bardzo wyraźny sposób, co dodatkowo widoczne jest w poprawie ocen okresowych. Zauważalnie spadła także częstość zachowań agresywnych w czasie przerw spędzanych przez uczniów na korytarzach.

 

 

Grupa oceniająca

Przed

Po

Stopień skupienia uczniów na zadaniu. 

Odsetek odpowiedzi „wysoki” lub „bardzo wysoki” 

Nauczyciele

16,3%

78,5%

Uczniowie

33,6%

65,9%

Tempo pracy uczniów. 

Odsetek odpowiedzi „wysokie” lub „bardzo wysokie”

Nauczyciele

2,5%

20,0%

Uczniowie

29,4%

46,3%

Zdolność zapamiętywania nowego materiału. 

Odsetek odpowiedzi „wysoka” lub „bardzo wysoka” 

Nauczyciele

10,0%

66,0%

Uczniowie

5,3%

47,4%

Stopień wykonania prostych poleceń nauczyciela. 

Odsetek odpowiedzi „wysoki” lub „bardzo wysoki”

Nauczyciele

20,9%

78,6%

Uczniowie

11,6%

64,3%

Stopień zmęczenia uczniów, lekcje popołudniowe.

Odsetek odpowiedzi „wysoki” lub „bardzo wysoki”

Nauczyciele

73,8%

23,8%

Uczniowie

38,9%

43,6%

Agresja fizyczna na korytarzach (bójki, przepychanki).

Odsetek odpowiedzi „często” lub „bardzo często”

Nauczyciele

36,4%

15,9%

Uczniowie

46,8%

37,6%

Oceny semestralne po wyciszeniu szkoły. 

Odsetek odpowiedzi „znacznie lepsze” lub „nieznacznie lepsze”

Nauczyciele

64,3%

Uczniowie

48,9%

Oceny semestralne z zachowania po wyciszeniu szkoły. 

Odsetek odpowiedzi „znacznie lepsze” lub „nieznacznie lepsze”

Nauczyciele

66,7%

Uczniowie

40,6%

 

Niemniej interesujące są zmiany w ocenie samopoczucia i zmęczenia nauczycieli. Widać tu wyraźnie, jak silnym obciążeniem był dla nich hałas panujący w szkole i konieczność używania podniesionego głosu.

 

 

Przed

Po

Poziom zmęczenia głosu nauczyciela. 

Odsetek odpowiedzi „wysoki” lub „bardzo wysoki” 

88,6%

25,0%

Częstotliwość występowania bólów głowy u nauczycieli. 

Odsetek odpowiedzi „wysoka” lub „bardzo wysoka”

72,7%

20,5%

Częstotliwość występowania „dzwonienia w uszach”. 

Odsetek odpowiedzi „wysoka” lub „bardzo wysoka” 

68,2%

15,9%

Poziom ogólnego zmęczenia po pracy. 

Odsetek odpowiedzi „wysoki” lub „bardzo wysoki”

84,1%

27,3%

Poziom stresu w pracy. 

Odsetek odpowiedzi „wysoki” lub „bardzo wysoki”

70,5%

25,0%

 

Wyniki szczegółowych badań ankietowych w całości potwierdzają wcześniejsze, wyrywkowe obserwacje nauczycieli i uczniów, pokazując bardzo korzystne zmiany we wszystkich aspektach ich funkcjonowania w szkole. W świetle tych badań poprawna akustyka pomieszczeń szkolnych jawi się jako jeden z podstawowych warunków ich funkcjonalności czy wręcz „używalności”. Wyniki badań były prezentowane na kongresie akustycznym ICA w Akwizgranie, publikowane w Archives of Acoustics, a także wzmiankowane w komunikacie OECD Effective Learning Environments. Jest także dostępny pełny raport w języku polskim. 
 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI