Próba

Co się dzieje w rodzinie, w której rodzi się trzecie dziecko i jeszcze zanim się pojawi, wiadomo, że będzie „z orzeczeniem”? Mniej więcej wiemy – z łzawych reportaży w telewizji i interwencyjnych reportaży. Moskal tymczasem pyta o to, co się dzieje na styku takiej rodziny i społeczeństwa? I pyta na serio i spokojnie, gotowa dać czas na przemyślenie odpowiedzi. Zastanawia się też, jak w takiej rodzinie funkcjonuje matka, która próbuje nie tylko zająć się tym trzecim najmłodszym dzieckiem, ale też pozostałą dwójką, sobą samą i jeszcze przyjrzeć się społeczeństwu? 
 

Emil i my to esej opowiadający właśnie o punktach styku, o wyzwaniach i ograniczeniach, na jakie napotyka rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością. Ta opowieść jest absolutnie niezwykła i jednocześnie potwornie typowa. Jej typowość ujawnia się w zderzeniu rodziny z systemem – opieką medyczną, z lekarzami, przedszkolami, rehabilitacją. Niezwykłość wynika jednak z tego, że w sensie klasowym sytuacja autorki jest lepsza niż większości matek z niepełnosprawnymi dziećmi. Moskal, o czym sama zresztą pisze, nie musi walczyć o przetrwanie na każdym kroku, dlatego ma czas, żeby przyjrzeć się swojej rodzinie i jej sytuacji, obserwować inne rodziny, także te tak zwane „zdrowe” i pokazywać nietolerancję, jaką rodzi system, i nietolerancję, którą produkujemy sobie czasem w domach sami, bo jesteśmy bezmyślni i okrutni. 
W kraju, w którym mówi się i pisze ciągle, że rodzina jest naszą największą, niekwestionowaną wartością, Moskal mówi: „sprawdzam”. To, że opowie nam o kłamstwie tego kurczowo podtrzymywanego...