Wyobraź sobie, że widzisz węża i boisz się go. Twój system nerwowy zwiększa przepływ tlenu do mięśni i przyspiesza bicie serca tak, byś mógł poradzić sobie ze śmiertelnym zagrożeniem. To automatyczna reakcja organizmu - nie musimy nią kierować ani nawet uświadamiać jej sobie. – Nasz system emocjonalny w mózgu wysyła sygnały do ciała tak, byśmy mogli poradzić sobie z zagrożeniem – tłumaczy Lauri Nummenmaa, psycholog z Aalto University, kierownik Human Emotion Systems Laboratory i kierownik fińskich badań. Emocje nawigują organizm w nieustannie zmieniającym się otoczeniu.
POLECAMY
Oprócz automatycznej reakcji walcz lub uciekaj (fight or flight) są formą sygnałów wysyłanych do innych ludzi umożliwiających dostosowanie się do nich i kontakt – uważają fińscy badacze. Ich zdaniem emocje można jednak obserwować nie tylko w mózgu, tak jak do tej pory robili to naukowcy śledząc za pomocą rezonansu magnetycznego aktywność różnych obszarów, ale też w ciele. Nie oni pierwsi na to wpadli - idea ta towarzyszyła naukowcom od dawna. Nie mogli się jednak zgodzić co do tego czy zmiany w ciele są różne dla odmiennych emocji i czy można wyznaczyć jakieś wzorce.
Nummenmaa i jego współpracownicy zrobili pierwszy krok w celu usystematyzowania tej wiedzy. Do swoich badań zaprosili siedemset osób z Finlandii, Szwecji i Tajwanu (dzięki temu mogli wnioskować czy rezultaty są uniwersalne wśród ludzi odmiennych kultur). Na ekranie komputera pokazywali badanym dwa puste w środku kontury postaci, a następnie prosili o wyobrażenie sobie różnych emocji: miłości, obrzydzenia, złości, dumy etc. Uczestnicy mieli za zadanie zaznaczyć w konturze postaci miejsca, w których ich zdaniem pojawiają się przeżywane emocje. Drugi kontur służył czynności odwrotnej - zaznaczeniu jakie obszary ciała dezaktywują się podczas odczuwania danej emocji (badani mieli przy tym mnóstwo zabawy, dlatego eksperyment przeniesiono do Internetu i każdy może sam wziąć w nim udział na stronie: becs.aalto.fi/~lnummen/participate.htm).
Nie każdy uczestnik oznaczał źródło emocji dokładnie w tych samych miejscach co inni. Ale kiedy badacze uśrednili odpowiedzi (nałożyli na siebie wypełnione kontury wszystkich uczestników eksperymentu) ich oczom ukazały się wzory, które nazwali mapami emocji.
Gdzie jest miłość, a gdzie strach
Mapy emocji (patrz grafika pod artykułem), szczególnie tych sześciu podstawowych (strach, złość, smutek, radość, wstręt zaskoczenie), które stworzyli fińscy naukowcy zgodne są z wynikami badań mówiących, że aktywność niektórych obwodów nerwowych w ciele można uznać za reprez...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
