Ciąża to szczególny czas – przez czterdzieści tygodni kobieta musi zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i oczekiwanego dziecka. Zagrożeń, czynników szkodliwych i niebezpiecznych – zwłaszcza w okresie prenatalnym – jest mnóstwo. To, co dla dorosłego organizmu jest niezdrowe, dla rozwijającego się nowego życia może okazać się skrajnie toksyczne. Konsekwencją ekspozycji na niektóre czynniki biologiczne, fizyczne czy chemiczne mogą być nieodwracalne wady wrodzone.
POLECAMY
Jednym z czynników chemicznych jest alkohol etylowy. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA) podaje, że nawet dwie trzecie przyszłych matek nie ma pojęcia o zagrożeniach związanych z piciem w ciąży (personel medyczny nie informuje o tym), a jedna trzecia ciężarnych sięga po alkohol.
Ostrzeżenia od 200 lat
Tymczasem już 200 lat temu pojawiały się stanowcze ostrzeżenia przed spożywaniem alkoholu przez kobiety w ciąży, połogu i karmiące piersią. Od tego czasu naukowcy poznali i dokładnie opisali mechanizm oddziaływania etanolu. Alkohol z łatwością przenika przez łożysko, osiągając u płodu stężenie równe stężeniu we krwi matki lub wyższe i powodując skurcz naczyń pępowinowych, niedotlenienie oraz zahamowanie tworzenia się komórek płodowych. Dzieci matek pijących często rodzą się z zespołem objawów: niską masą urodzeniową, opóźnieniem rozwoju, małogłowiem, małooczem, krótką szczeliną powiekową, wygładzoną wargą górną, niewykształconą rynienką podnosową. Dzieci z alkoholowym zespołem płodowym (Fetal Alcohol Syndrome, FAS) mają problemy ze wzrokiem, słuchem, układem sercowo-naczyniowym, ale najbardziej dokuczliwe są objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego z zaburzeniami neurologicznymi i psychicznymi.
Dzieci matek pijących w ciąży wolniej się rozwijają, mają trudności z nauką i zachowaniem. Istnieją mniej nasilone zespoły objawów w życiu
płodowym, w których nie wszystkie kryteria dla FAS są spełnione, jednak mogą występować inne objawy. W przypadku niekorzystnych skutków działania alkoholu na płód (Fetal Alcohol Effects, FAE) oprócz małej masy urodzeniowej, opóźnienia rozwoju i jednej z cech FAS, występują naczyniaki oraz zaburzenia rozwoju mięśni i szkieletu.
Alkohol przechodzi także do kobiecego pokarmu. U niemowląt karmionych mlekiem pijących matek zaobserwowano wolniejszy rozwój psychoru-
chowy.
Mimo coraz szerszej wiedzy i dużego jej rozpowszechnienia nadal nierzadkie są przypadki spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży czy karmiące piersią, a jest to przecież czynnik ryzyka, który da się całkowicie wyeliminować – wystarczy chcieć.
Specyfiki z apteki
Alkohol etylowy nie jest jedyną substancją chemiczną, która może zaszkodzić dziecku rozwijającemu się w łonie matki. Szereg leków wykazuje działanie teratogenne, czyli uszkadzające płód, powodując powstanie wad strukturalnych, czynnościowych czy biochemicznych. Część spośród tych leków jest dostępna bez recepty. Właściwie prawie o żadnym leku nie można jednoznacznie powiedzieć, że jest całkowicie nieszkodliwy. Podanie jakiegokolwiek preparatu w okresie ciąży musi być przeanalizowane pod kątem zysków i strat. Badania na ciężarnych kobietach uznano za niedopuszczalne ze względów etycznych, zatem dostępne na rynku leki są badane na zwierzętach, hodowlac...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
