5 marca 2013 roku czterech polskich himalaistów (Maciej Berbeka, Adam Bielecki, Artur Małek i Tomasz Kowalski) stanęło na wierzchołku Broad Peak. Tylko dwóch wróciło do obozu. Maciej Berbeka i Tomasz Kowalski zostali uznani za zmarłych. Pomimo wielu tego typu tragicznych zdarzeń kolejne rzesze wspinaczy mierzą się z górami, które fascynują, ale też budzą grozę.
Konfrontacja z potęgą żywiołów, walka z siłami natury: zimnem, gorącem, wiatrem, ciśnieniem, grawitacją i brakiem tlenu stanowią esencję górskiej przygody. Wędrowanie górskim szlakiem w porywistym wietrze, wspinaczka w ulewnym deszczu, pomruki zbliżającej się burzy, huk górskiej lawiny, cudowny zachód słońca nad zębatym horyzontem, jesienny wielobarwny górski las czy szum górskiego wodospadu powodują intensyfikację takich doznań emocjonalnych, których w codziennym życiu doświadczyć nie sposób. Pojawia się wtedy świadomość pełni własnej egzystencji oraz przekonanie, że dla takich chwil warto żyć.
„Góry sprzyjają pokorze, czyli prawdzie o sobie samym. Uczą jej między innymi przez to, że człowiek zmęczony wspinaniem nie ma ani sił, ani chęci, by udawać, by ukrywać swoją prawdziwą twarz” – pisze ksiądz Roman Rogowski, wielki miłośnik gór i autor Mistyki gór.
POLECAMY
Wolność ludzi gór
Góry stanowią przedmiot zainteresowania teologii, filozofii, nauk przyrodniczych, ale też psychologii. Psychologia szczególnie interesuje się poszukiwaniem odpowiedzi na pytania, co pcha ludzi ku górskim szczytom; co sprawia, że decydują się na ogromny wysiłek fizyczny i psychiczny, doświadczanie bólu, a nawet na konfrontację z możliwością własnej śmierci. Badacze wymieniają kilka głównych motywów górskiej aktywności: ekscytację górami, zapotrzebowanie na nowe i stymulujące doświadczenia, ciekawość poznawczą, poszukiwanie przygody, dążenie do większej sprawności fizycznej, pragnienie pogłębienia przyjaźni, zwiększenie własnych kompetencji, ale też ucieczkę od codzienności.
Być człowiekiem gór oznacza być wolnym. Niekiedy potrzeba wolności ma charakter ucieczkowy. Badania Tima Woodmana, Matthew Barlowa i ich współpracowników wskazują bowiem na to, że niektórzy wspinacze wysokogórscy, przebywając wiele tygodni w środowisku przyrody, ciesząc się niczym nieskrępowaną wolnością, po powrocie w doliny mają problemy z nawiązywaniem intymnych relacji z innymi ludźmi, kontrolowaniem emocji czy poczuciem sprawczości. Dopiero powrót w góry sprawia, że odzyskują kontrolę nad własnym życiem. Niektórzy badacze sugerują, że potrzeba odzyskania sprawczości i kontroli może prowadzić do uzależnienia od gór.
Psychologowie poszukują także odpowiedzi na pytanie, jakie cechy odróżniają osoby decydujące się na podejmowanie wyzwań w świecie dzikiej natury od tych, które nie odczuwają potrzeby narażania własnego zdrowia w górach. Wyniki badań wskazują na podwyższone zapotrzebowanie na nowe i silnie stymulujące doświadczenia u osób decydujących się na konfrontację z dzikim światem przyrody. Marvin Zuckerman, wybitny psycholog osobowości, określa takie osoby jako poszukiwaczy wrażeń.
Nie tylko cecha poszukiwania wrażeń reguluje aktywność w dzikim terenie przyrodniczym. Niektóre badania wskazują, że osoby preferujące outdoorowe aktywności są bardziej otwarte na doświadczenie. Cecha otwartości na doświadczenie opisuje tendencję do poszukiwania oraz poz...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
