Charaktery: Panie Grzegorzu, dieta ketogeniczna staje się coraz bardziej popularna w Polsce. Dla naszych czytelników - co to właściwie znaczy "żyć w ketozie"?
Grzegorz Klonek: Ketoza to naturalny stan metaboliczny, w którym organizm wykorzystuje tłuszcze jako główne źródło energii zamiast węglowodanów. Gdy ograniczamy węglowodany do 20-50 gramów dziennie, wątroba zaczyna produkować ketony - alternatywne paliwo dla mózgu i mięśni. To nie jest żadna nowość czy moda - nasi przodkowie często funkcjonowali w ketozie podczas okresów niedoboru pożywienia. Współczesna dieta ketogeniczna to po prostu świadome wykorzystanie tej naturalnej zdolności organizmu.
POLECAMY
Charaktery: Jakie są główne korzyści zdrowotne diety ketogenicznej? Co mówią o tym badania naukowe?
Grzegorz Klonek: Badania pokazują imponujące rezultaty. Po pierwsze, dieta keto bardzo skutecznie wspiera redukcję masy ciała - w ketozie organizm staje się "maszynką do spalania tłuszczu". Po drugie, stabilizuje poziom cukru we krwi, co jest kluczowe dla osób z cukrzycą typu 2 czy insulinoopornością. Badania wskazują również na korzyści neurologiczne - ketony są doskonałym paliwem dla mózgu. Obserwujemy poprawę koncentracji, jasności myślenia, a nawet potencjalne korzyści w leczeniu epilepsji czy choroby Alzheimera. Nie można też zapominać o wpływie na zdrowie serca - wbrew powszechnym obawom, prawidłowo prowadzona dieta keto często poprawia profil lipidowy.
Charaktery: Post przerywany często łączy się z dietą ketogeniczną. Dlaczego te dwa podejścia tak dobrze się uzupełniają?
Grzegorz Klonek: To doskonałe połączenie! W ketozie organizm już jest przystosowany do spalania tłuszczów, więc post staje się znacznie łatwiejszy - nie odczuwamy tych gwałtownych spadków energii czy ataków głodu. Post przerywany dodatkowo pogłębia ketogenezę i przyspiesza proces autofagii - naturalnego "sprzątania" komórek. Moi pacjenci często mówią, że gdy weszli w ketozę, post 16:8 czy nawet 18:6 stał się dla nich naturalny. To jak nauczenie się jazdy na rowerze - na początku trudne, potem automatyczne.
Chcesz dowiedzieć się więcej o poście przerywanym? Przeczytaj: https://ketodietetyk.pl/post-przerywany-dla-poczatkujacych/
Charaktery: Wspomniał Pan o autofagii. Czy może przybliżyć czytelnikom ten fascynujący proces?
Grzegorz Klonek: Autofagia to dosłownie "samo-jedzenie" - proces, w którym komórki rozkładają i recyklingują swoje uszkodzone elementy. To jak generalne porządki w domu - organizm pozbywa się "śmieci" komórkowych, uszkodzonych białek, dysfunkcyjnych mitochondriów. Za odkrycie mechanizmów autofagii Yoshinori Ohsumi otrzymał Nagrodę Nobla w 2016 roku. Post i ketoza są najsilniejszymi naturalnymi stymulatorami tego procesu. To może tłumaczyć, dlaczego ludzie praktykujący te podejścia często wyglądają młodziej i czują się lepiej - ich komórki dosłownie się odnawają.
Charaktery: Jakie są największe błędy popełniane przez osoby rozpoczynające dietę ketogeniczną?
Grzegorz Klonek: Pierwszy błąd to myślenie, że keto to tylko boczek i masło. Prawidłowa dieta ketogeniczna to przede wszystkim wysokiej jakości tłuszcze - awokado, orzechy, oliwa z oliwek, ryby tłuste. Drugi błąd to zbyt małe spożycie soli i elektrolitów, co prowadzi do "keto-grypy" - zmęczenia i bólów głowy w pierwszych dniach. Trzeci to obsesyjne liczenie makro bez zwracania uwagi na jakość produktów. Widzę też ludzi, którzy rezygnują po tygodniu, bo "nie widzą efektów" - a adaptacja do ketozy może trwać nawet miesiąc. Kluczem jest cierpliwość i właściwe przygotowanie.
Charaktery: Kto powinien unikać diety ketogenicznej? Czy są jakieś przeciwwskazania?
Grzegorz Klonek: Bezwzględnie odradzam keto osobom z cukrzycą typu 1 bez ścisłego nadzoru diabetologa, kobietom w ciąży i karmiącym piersią. Ostrożnie podchodzę do osób z zaburzeniami odżywiania w wywiadzie, problemami z pęcherzykiem żółciowym czy ciężkimi chorobami nerek. Dieta ketogeniczna to potężne narzędzie terapeutyczne, ale jak każde narzędzie, wymaga umiejętnego stosowania. Zawsze zalecam konsultację z dietetykiem, szczególnie osobom przyjmującym leki na cukrzycę czy nadciśnienie - może być potrzebna ich modyfikacja.
Charaktery: Jak wygląda przejście z diety tradycyjnej na ketogeniczną? Czego powinni spodziewać się czytelnicy?
Grzegorz Klonek: Pierwsze 3-7 dni to okres adaptacji. Organizm przechodzi z spalania glukozy na ketony, co może powodować zmęczenie, bóle głowy czy drażliwość - to słynna "keto-grypa". Kluczowe jest wtedy uzupełnianie elektrolitów - sód, potas, magnez. Po tygodniu większość ludzi odczuwa wzrost energii, poprawę koncentracji, zmniejszenie apetytu. Prawdziwa adaptacja metaboliczna następuje po 3-4 tygodniach. Wtedy organizm staje się naprawdę efektywny w wykorzystywaniu tłuszczów. Cierpliwość jest kluczowa - to jak przeprowadzka metaboliczna, która wymaga czasu.
Polecamy również: https://ketodietetyk.pl/jak-rozpoznac-czy-jestes-w-stanie-ketozy/
Charaktery: Jest Pan współautorem książki "Zdrowa ketoza. 97 przepisów". Co skłoniło Pana do napisania tej publikacji?
Grzegorz Klonek: Obserwowałem, że moi pacjenci mają największy problem właśnie z praktyczną stroną diety keto - co konkretnie jeść, jak to przygotować, żeby było smaczne i urozmaicone. Wiele książek o keto skupia się na teorii, a my chcieliśmy dać ludziom konkretne narzędzia. W książce znajdą przepisy na każdą porę dnia - od śniadań po desery, wszystkie starannie przeliczone pod kątem makro. Zależało nam też na tym, żeby keto kuchnia była kolorowa i apetyczna, bo wiele osób ma uprzedzenie, że to nudna dieta. Te 97 przepisów to efekt lat pracy z pacjentami i testowania, co naprawdę działa w praktyce.
Charaktery: Współpracuje Pan z twórcami aplikacji MyTrela dla dietetyków. Jak ta technologia wspiera Pana pracę z pacjentami?
Grzegorz Klonek: Aplikacja MyTrela to fantastyczne narzędzie, które odkryłem podczas poszukiwania lepszych rozwiązań dla moich pacjentów. Wcześniejsze aplikacje były albo zbyt skomplikowane, albo nie uwzględniały specyfiki diety ketogenicznej. MyTrela pozwala mi precyzyjnie planować posiłki, automatycznie liczyć makroskładniki, tworzyć spersonalizowane jadłospisy. Co najważniejsze, ma wbudowaną bazę produktów ketogenicznych i uwzględnia węglowodany netto, co jest kluczowe w keto. Moi pacjenci mają wszystko w telefonie, mogą śledzić postępy i łatwo się ze mną komunikować. Współpraca z zespołem MyTrela pozwala mi też wpływać na rozwój funkcjonalności, żeby aplikacja jeszcze lepiej służyła specjalistom żywienia ketogenicznego.
Charaktery: Jak widzi Pan przyszłość żywienia ketogenicznego w Polsce? Czy to tylko moda, czy trwały trend?
Grzegorz Klonek: Definitywnie to nie jest moda. Dieta ketogeniczna ma ponad 100-letnią historię medyczną - pierwotnie stosowano ją w leczeniu epilepsji u dzieci. Teraz odkrywamy jej szersze zastosowania. W Polsce widzę rosnącą świadomość żywieniową, więcej osób szuka alternatyw dla wysoko przetworzonej żywności. Lekarze również zaczynają doceniać potencjał terapeutyczny keto. Myślę, że za 10 lat dieta ketogeniczna będzie standardowym narzędziem w leczeniu otyłości, cukrzycy typu 2 czy zespołu metabolicznego. To nie znaczy, że każdy powinien ją stosować - ale powinna być dostępną opcją, szczególnie dla osób z problemami metabolicznymi.
Rozmawiał: Redakcja Charaktery.eu
O rozmówcy: Grzegorz Klonek - dietetyk specjalizujący się w żywieniu ketogenicznym, współautor książki "Zdrowa ketoza. 97 przepisów", ambasador aplikacji MyTrela. Od lat pomaga pacjentom w transformacji zdrowotnej poprzez optymalizację żywienia i stylu życia. Współtworzy portal KetoDietetyk.pl, gromadzi wokół siebie społeczność osób zainteresowanych i stosujących dietę ketogeniczną.
