Dlaczego niektórzy potrzebują leków?
Choć wiele osób zaczyna leczenie od terapii rozmową lub grup wsparcia, nie zawsze to wystarcza. Alkoholizm to choroba, która wpływa na mózg i układ nerwowy – zmienia sposób myślenia, odczuwania emocji i podejmowania decyzji. W niektórych przypadkach bez wsparcia farmakologicznego trudno jest wytrwać w abstynencji, nawet przy najlepszych chęciach. Farmakoterapia staje się koniecznością w przypadku, gdy:
POLECAMY
- osoba uzależniona ma za sobą liczne nawroty pomimo prób terapii psychologicznej,
- występują silne objawy głodu alkoholowego, które trudno opanować samą wolą,
- pojawiły się objawy zespołu abstynencyjnego, a więc ryzyko dla zdrowia i życia,
- współistnieją inne zaburzenia psychiczne (np. depresja, lęki), które nasilają picie.
W takich sytuacjach leki mogą pomóc opanować objawy odstawienia, zmniejszyć głód alkoholowy i zablokować przyjemność z picia. Dla wielu osób farmakoterapia staje się szansą na wyjście z błędnego koła nawrotów. Należy jednak pamiętać, że leki nie zastępują terapii – najlepsze efekty osiąga się, łącząc farmakoterapię z oddziaływaniami psychologicznymi i społecznymi.
Przegląd stosowanych leków
W leczeniu alkoholizmu stosuje się kilka grup leków. Każdy z nich ma inne działanie, dlatego lekarz dobiera terapię indywidualnie, w zależności od sytuacji pacjenta.
- Disulfiram (Esperal) – klasyczny lek awersyjny. Blokuje enzym, który normalnie rozkłada alkohol w organizmie. Jeśli osoba zażywająca disulfiram wypije alkohol, dochodzi do zatrucia: pojawiają się nudności, wymioty, bóle głowy, zaczerwienienie twarzy, lęk, duszność i kołatanie serca. Te objawy są na tyle nieprzyjemne, że działają zniechęcająco na dalsze picie.
- Naltrekson – blokuje receptory opioidowe w mózgu, przez co osoba pijąca alkohol nie odczuwa przyjemności ani „nagrody”. Z czasem picie przestaje się opłacać emocjonalnie. Naltrekson jest szczególnie skuteczny u osób, które piją impulsywnie lub w odpowiedzi na stres.
- Akamprozat – działa na poziomie neuroprzekaźników (głównie glutaminianu), pomagając przywrócić równowagę chemiczną w mózgu. Dzięki temu zmniejsza głód alkoholowy i pomaga utrzymać trzeźwość u osób już abstynentnych.
- Baclofen, topiramat – leki wspomagające. Baclofen to agonista receptora GABA-B, który może zmniejszać pragnienie alkoholu. Topiramat, lek przeciwpadaczkowy, również wykazuje działanie ograniczające głód, choć jego stosowanie jest bardziej eksperymentalne i wymaga dokładnego monitorowania.
Warto dodać, że niektóre z tych leków wymagają regularnego przyjmowania tabletek, inne – jak disulfiram – mogą być stosowane w formie wszywki, o czym więcej poniżej.
Wszywka alkoholowa – czym jest i kiedy warto ją rozważyć?
Wszywka alkoholowa Wrocław, potoczna nazwa zabiegu implantacji disulfiramu (Esperalu), to popularna forma farmakoterapii w Polsce. Lek w formie jałowych tabletek umieszczany jest chirurgicznie pod skórą – najczęściej w okolicy pośladka lub łopatki. Substancja uwalnia się stopniowo, działając przez kilka miesięcy, bez konieczności codziennego zażywania tabletek.
Jak działa? Jeśli osoba z wszywką wypije alkohol, dochodzi do natychmiastowej reakcji organizmu – pojawiają się silne objawy zatrucia, które są bardzo nieprzyjemne, a nawet niebezpieczne. To skutecznie zniechęca do sięgnięcia po alkohol. Strach przed reakcją organizmu staje się swego rodzaju psychologiczną barierą, która pomaga zachować abstynencję.
Kiedy warto?
- Jeśli osoba uzależniona chce utrzymać trzeźwość, ale boi się pokus i nie ufa sobie w sytuacjach ryzykownych.
- Gdy inne metody zawiodły, a ryzyko powrotu do picia jest bardzo wysokie.
- Jako wsparcie na początku terapii, gdy motywacja wewnętrzna dopiero się kształtuje, a osoba potrzebuje silnego bodźca zewnętrznego.
Trzeba jednak pamiętać, że wszywka nie działa na wszystkich. Niektórzy pacjenci mimo świadomości ryzyka decydują się na picie – dlatego tak ważne jest, aby wszywka była częścią szerszego planu leczenia, a nie jedynym działaniem.
Czy farmakoterapia to leczenie "na skróty"?
Nie. To mit, który niestety wciąż pokutuje. Farmakoterapia nie jest ani oznaką słabości, ani „pójściem na łatwiznę”. Alkoholizm to choroba neurobiologiczna, która – jak każda przewlekła choroba – może wymagać leczenia farmakologicznego. Nikt nie podważa potrzeby leków w cukrzycy czy nadciśnieniu – dlaczego więc miałoby być inaczej w uzależnieniu?
Leki są narzędziem wspomagającym. Same w sobie nie zmieniają myślenia, nie rozwiązują problemów emocjonalnych, nie uczą radzenia sobie ze stresem. Ale mogą stworzyć czasową barierę, dzięki której pacjent zyskuje szansę na odbudowę psychiki, relacji i motywacji. W połączeniu z terapią, farmakoterapia daje najlepsze efekty.
Podsumowanie
Farmakoterapia alkoholizmu nie jest oznaką słabości, lecz dowodem na dojrzałe podejście do choroby. Czasem organizm i umysł potrzebują wsparcia, by przezwyciężyć uzależnienie. Leki – w tym wszywka alkoholowa Kraków – mogą być ważnym elementem całościowego leczenia. Największe szanse na sukces daje połączenie terapii farmakologicznej z psychoterapeutyczną, wsparciem rodziny i zmianą stylu życia. Im więcej form pomocy, tym większa szansa na trwałą trzeźwość.
