Pragnienie poznawania świata i zdobywania nowych informacji, tak charakterystyczne dla ludzi, leży być może u podłoża naszego sukcesu ewolucyjnego. Nasz ciekawski umysł napędził mózg do generowania coraz większego i coraz bardziej skutecznie realizowanego popędu ciekawości.
Uwaga jako najważniejsza funkcja poznawcza
Bodaj najważniejszą z naszych funkcji poznawczych jest uwaga, zdolność do odbioru, selekcji i podtrzymania zestawu bodźców ze względu na aktualne cele. To ona organizuje nam w dużej mierze świadomość tu i teraz, to dzięki niej możemy podejmować działania krok za krokiem i modyfikować ich kierunek, gdy zajdzie taka potrzeba. Zgodnie z modelem uwagi zaproponowanym przez Maurizio Corbettę i Gordona Shulmana z Washington University w mózgu wykształciły się specjalne moduły kontroli uwagowej, odpowiadające odpowiednio realizacjom celów ze względu na wymogi i nastawienia (kontrola odgórna) oraz monitorowaniu znaczenia napływających bodźców (kontrola oddolna). Ten pierwszy, wyższy system kontroli, zorganizowany byłby dosłownie wyżej w korze mózgu – w górnych bocznych obszarach czołowych oraz ciemieniowych. Ten drugi – w dolnych czołowych i ciemieniowo-skroniowych. W modelu tym można by szukać ciekawości pomiędzy tymi światami, kiedy to potencjalnie istotne nowe bodźce (na peryferiach uwagi) powinny być włączone w procesy przetwarzania informacji ze względu na postawione sobie cele i zadania, a zwłaszcza na podlegające modyfikacji kolejne kroki w realizacji tych celów. Obszarem, w którym zachodzi interakcja pomiędzy dwoma systemami, pozwalającym przerwać programowanie zestawień bodźców z odpowiednimi (dla założonych celów) reakcjami i włączenie w nie nowych, potencjalnie istotnych informacji, jest górny styk ciemieniowo-skroniowy (a w zasadzie połączenie pomiędzy stykiem a wyższymi okolicami ciemieniowymi), zwłaszcza w prawej półkuli.
Nie można oczywiście tego obszaru nazwać ośrodkiem ciekawości, ale jest to być może jeden z ważnych modułów dla orientacyjnych (i częściowo odruchowych...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
