Sonora Sound Tube jest instrumentem muzycznym oraz narzędziem terapeutycznym istniejącym na rynku zaledwie od około 20 lat. Jego twórcą jest czeski lutnik i multiinstrumentalista Jan Rosenberg mieszkający w Niemczech. Inspirował się on urządzeniami do terapii wibroakustycznej autorstwa norweskiego terapeuty Olava Skille powstałymi w latach 80.
Sonora Sound Tube ma kształt tuby o długości 2 metrów i średnicy 76 cm. Posiada ruchomą ławkę, za pomocą której można wjechać bezpośrednio do wnętrza korpusu rezonansowego. Na tubę naciągnięte są 52 struny o jednakowej długości i stroju. Wibracja wytworzona przez delikatne szarpanie strun Sonory rozchodzi się przez mostek na tubę i dalej na resztę instrumentu oraz ciało człowieka leżącego wewnątrz.
POLECAMY
Muzyka i wibracja Sonory działają na dwóch poziomach: psychicznym i fizycznym, dopełniając się wzajemnie. Wibracja powoduje delikatny masaż tkanek, redukuje napięcie mięśniowe, niweluje ból oraz poprawia krążenie krwi, limfy i produktów oczyszczania organizmu. Muzyka wprawia w stan demobilizacji organizmu, czyli relaksu, dla którego charakterystyczne są: spowolnienie i wyrównanie oddechu, regulacja pracy serca i ciśnienia tętniczego, dotlenienie organizmu oraz pojawienie się fal alfa w mózgu, co oznacza, że przechodzi on w stan spoczynku charakterystyczny dla stanu odprężenia tuż przed zaśnięciem lub zaraz po przebudzeniu.
Na poziomie psychicznym dochodzi do odprężenia umysłu i zwolnienia natłoku myśli. Taki stan sprzyja uzyskaniu wglądu w siebie, uwolnieniu emocji, osiągnięciu pewnego rodzaju katharsis, a nawet dotarcia do podświadomych treści czy możliwości ujrzenia tych samych spraw w innym świetle.
Podczas sesji w Sonorze pacjent jest biernym odbiorcą muzyki, zatem terapia za pomocą instrumentu będzie stanowiła formę muzykoterapii receptywnej.
Zachęcamy do odwiedzenia strony, gdzie można posłuchać brzmienia instrumentu: https://sonora.eu
Historia
Twórcą instrumentu Sonora Sound Tube jest wspomniany już wcześniej lutnik i multiinstrumentalista Jan Rosenberg. Koncepcja instrumentu wzrastała w twórcy już w latach 90-tych XX w. Jak wspomina, gdy grał na gitarze wielokrotnie marzył by znaleźć się w środku korpusu rezonansowego. Inspirował się on monochordem Hansa Petera Kleina przypominającym ławę z naciągniętymi u dołu strunami oraz wielkim bębnem, którego widział podczas swojej podróży do Nepalu. Podczas konstruowania instrumentu Rosenberg opierał się o matematyczne i muzyczne teorie Pitagorasa. Prototyp o nazwie Sonarium powstał w 1999 roku. Niedługo później powstały ulepszone wersje instrumentu, a ich nazwa zmieniana była kilkukrotnie: Overtone Tube, Sonachord, Sonora Sound Tube. Poniższa ilustracja przedstawia Jana Rosenberga – twórcę instrumentu znajdującego się w prototypie Sonory.
Charakterystyka instrumentu
Sonora strojona jest do częstotliwości 64Hz, która odpowiada wysokości dźwięku C dla stroju, w którym dźwięk a=432Hz. Struny zazwyczaj trącane są jedna po drugiej ruchem ciągłym, obiema rękami na przemian, tak aby tuba wybrzmiewała nieprzerwanym dźwiękiem. Z uwagi na jednakowy strój wszystkich strun, nie ma możliwości zagrania na Sonorze utworu muzycznego. Muzyka Sonory jest jednolita, monotonna, o jednostajnym tempie, pozbawiona skomplikowanych rytmów i gwałtownych zmian nastroju, a nawet nieco uboga melodycznie. Jednak jej bogactwo tkwi w alikwotach - wydobywających się z instrumentu obok tonu podstawowego składowych harmonicznych, amplifikowanych przez korpus rezonansowy. Już po szarpnięciu pojedynczej struny usłyszeć można całą gamę delikatnych dźwięków, sięgających kilku rejestrów wzwyż. Powstała muzyka tworzy wrażenie przestrzeni, które wynika z szerokiego zakresu częstotliwości alikwotów. Zwielokrotnienie tego wrażenia następuje poprzez trącanie wszystkich strun jednocześnie. Powtarzający się basowy dźwięk poprzez swoją monotonię pomaga w przekierowaniu uwagi ze świata zewnętrznego na wewnętrzny. Wprawia on cały korpus instrumentu w rezonans powodując wibrację, która rozprzestrzenia się na kolejne elementy instrumentu, a także na ciało osoby znajdującej się wewnątrz. Drgają tkanki, mięśnie, układ kostny i płyny ustrojowe. Wibracja odczuwalna jest na poziomie fizjologicznym jako delikatny, przyjemny masaż.
Percepcja muzyki i wibracji Sonory
Dźwięk instrumentu Sonora Sound Tube często kojarzony jest z rdzennym, plemiennym brzmieniem instrumentów etnicznych takich jak aborygeńskie didgeridoo, misy nepalskie czy indyjski sitar, ale wiele osób kojarzy go także z odgłosami chórów anielskich, które mają bardzo mocne konotacje z europejską muzyką kościelną. Jest to dowód na to, że każda osoba odbiera muzykę inaczej, właściwe dla kultury w której wzrastała, a także zależne od muzycznych preferencji, wychowania muzycznego, społecznych nawyków muzycznych, doświadczeń własnych i aktualnych stanów emocjonalnych. Muzyka Sonory trafia do pewnej subkultury skojarzonej z kulturą wschodu, jogą, medytacją, a nawet szamanizmem. Większość osób korzystających z Sonory zgłasza po wyjściu z instrumentu wysoki stan odprężenia ciała i umysłu oraz poprawę samopoczucia. Zdecydowana większość zapada podczas sesji w sen lub relacjonują swój stan jako śnienie na jawie czy głęboką medytację. Część z osób bardzo chętnie dzieli się obrazami, które pojawiały się w ich wyobraźni podczas muzycznej podróży w instrumencie. Są to wyobrażenia związane z ich życiem codziennym, wspomnieniami z dzieciństwa, ich marzeniami lub traumami, których doświadczyli. Dzielą się także swoimi odczuciami płynącymi z różnych partii ciała i zdarza się, że zgłaszają uśmierzenie bólu na drugi dzień po sesji, a także poprawę jakości snu. Osoby, które brały udział w masażu za pomocą Sonory swoje wrażenia relacjonowały następująco: “Wyciszenie, spokój, relaks, błogostan.”, “Czuję się znacznie lepiej niż przed. Jestem rozluźniona i jednocześnie pełna energii”, “Poprawa nastroju”; „Atmosfera intymności (…)”, „Ciężko mi się zrelaksować –a w Sonorze się udało.”, „Czułam się zaopiekowana.”, “Rozluźnienie, ból głowy zniknął”.
Rola instrumentu i terapeuty
W odróżnieniu od tradycyjnych form muzykoterapii receptywnej, w których muzyka zazwyczaj odtwarzana jest z płyt CD lub innych nośników, terapia za pomocą instrumentu Sonora Sound Tube wymaga aktywności ze strony terapeuty w zakresie gry na nim. Jakość brzmienia żywej muzyki oraz bezpośredni kontakt wykonawcy z pacjentem możliwy w trakcie gry poprzez otwarte ścianki u wylotu tuby są zaletami tej formy terapii. W trakcie sesji rolą terapeuty będzie również: wprowadzenie pacjenta w stan relaksu, stworzenie przestrzeni bezpiecznej i komfortowej, sprzyjającej powstawaniu wyobrażeń i zachęcającej do dzielenia się nimi, wspieranie go w trakcie pracy z trudnymi doświadczeniami i czuwanie nad szukaniem rozwiązań. W zależności od przyjętej metody pracy, terapeuta może kierować wyobrażeniami pacjenta lub podążać za tym, co przeżywa pacjent.
Terapia wibroakustyczna
Działanie instrumentu Sonora Sound Tube wpisuje się w założenia terapii wibroakustycznej (Vibroacoustic Therapy, VA/VAT), której twórcą jest norweski pedagog i terapeuta Olav Skille. Podczas sesji terapeutycznej metodą wibroakustyczną pacjent leży na specjalnie skonstruowanym łóżku, które posiada wbudowane na całej długości głośniki, odtwarzające tony proste o sinusoidalnym przebiegu z zakresu częstotliwości od 30-120 Hz (przy czym za najbardziej korzystne uważa się tony z zakresu częstotliwości 40-80 Hz, natomiast tony w zakresie 40-60 Hz wytwarzają najbardziej wyczuwalne drgania). Tony te trafiają bezpośrednio w ciało człowieka i rozchodzą się po jego tkankach, mięśniach i kościach. Jednocześnie wibracjom tym towarzyszy odpowiednio dobrana muzyka relaksacyjna, której pacjent słucha przez słuchawki. Jak sam twórca wyjaśnia:
Terapia wpływa na fizjologię organizmu, poprzez obniżenie poziomu aktywności współczulnego układu nerwowego i poprawę krążenia krwi, dostarczenie większej ilości tlenu do różnych narządów i usprawnienie transportu szkodliwych substancji z komórek i przestrzeni międzykomórkowych. (...) Poprawa samopoczucia i osiągnięcie stanu relaksu są powszechnie zgłaszane jako pozytywne efekty terapeutyczne.
Efekty badań przytoczone w artykule Vibroacoustic Sound Therapy Improves Pain Management and More opublikowanym w Holistic Nursing Practice May/June 2004 pokazują, że grupy pacjentów z różnymi dolegliwościami poddane terapii wibroakustycznej z muzyką relaksacyjną osiągały znacznie wyższe parametry przy ocenie samopoczucia i poziomu redukcji bólu czy stresu, niż grupy kontrolne, które poddawane były tylko terapii muzyką relaksacyjną. Autorzy wskazują, że działanie terapii odbywa się synergistycznie na dwóch poziomach: psychicznym i fizycznym, powodując zmiany w układzie nerwowym, które prowadzą do relaksacji organizmu, podwyższenia nastroju i zmniejszenia odczuwania bólu, napięcia, zmęczenia czy nudności, co może mieć powiązanie ze stymulacją ciałka Paciniego odpowiedzialnego za odczuwanie bólu.
Wykorzystanie instrumentu w terapii
Działanie muzyki i wibracji instrumentu Sonora Sound Tube łącząc w sobie założenia terapii wibroakustycznej i relaksacji muzycznej może być z powodzeniem wykorzystane w prewencji chorób psychosomatycznych, walce z bezsennością, w prewencji chorób krążenia, rehabilitacji kardiologicznej, zaburzeniach nastroju, nerwicy, dla poprawy funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami, w łagodzeniu bólu, a w szczególności w redukcji nadmiernego stresu i podnoszeniu jakości życia. Skuteczność instrumentu Sonora Sound Tube nie została jeszcze potwierdzona badaniami klinicznymi.
Paluszkiewicz Katarzyna, „Możliwości wykorzystania instrumentu Sonora Sound Tube w muzykoterapii”, Wrocław 2020
Więcej informacji i możliwość zapisania się na sesję znajdziesz na stronie: https://sonora.eu i na FB https://www.facebook.com/SonoraSoundTube/
