Rozwój i zmiany społeczne zrewidowały spojrzenie na ogólnie pojmaną starość. Efekt zmian medycznych oraz poprawa świadomości przyczyniła się do tego, iż obecna średnia długość życia, w porównaniu do początków ubiegłego wieku, wzrosła o ponad połowę. Na długość tą ma wpływ oczywiście nasz styl życia, zażywane używki, płeć i genetyka, ale także – spełnianie potrzeb i świadomość oczekiwań, które stawia nam nasz wiek.
POLECAMY
Obecnie w Polsce średnia długość życia wynosi 74 lata w przypadku mężczyzn i 83 lata w przypadku kobiet. Jak łatwo zrozumieć, emocje, potrzeby i wyzwania jakie stawia ten wiek różnią się znacząco od tego, co czuli nasi przodkowie. Jak obecnie wygląda świat w oczach starszych osób? Jak możemy pomóc im w godnym i samodzielnym życiu?
Emocje i psychika
Czas namysłu, podsumowań i analizy swojego dotychczasowego życia jest jednym z prowodyrów pogarszającego się samopoczucia. Potrzeba oceny dokonań zawodowych i prywatnych powoduje frustrację i weryfikację spełnionych i niespełnionych marzeń. Wielokrotnie to właśnie wtedy osoby starsze zdają sobie sprawę z upływającego przez palce czasu – strach i uczucia związane z przejściem na emeryturę są niezwykle stresogenne. W przypadku mężczyzn dochodzi także poczucie utraty miana „głowy rodziny” i „głównego wyżywiciela”, co może być przyczyną popularnego tzw. kryzysu wieku średniego.
Seniorzy zmagają się także z dysonansem – z jednej strony pragną samodzielności w aspekcie psychicznym i fizycznym, a z drugiej strony realnie tej samodzielności się obawiają. Ograniczenia związane z zasobami poznawczymi, sprawnością fizyczną, a także ekonomią pozostawiają pytania, np. o możliwości utrzymania się, a także o przestrzeń do dalszego rozwoju.
Wszystko to idzie w parze z potrzebą równouprawnienia – chcą korzystać z przestrzeni publicznej na takiej samej zasadzie i identycznych warunkach co ich młodsze pokolenie. [1] Ewentualne ograniczenia powodują poczucie niesprawiedliwości, zagubienia, często również apatii czy lęku.
Jak czytamy [2]– negatywne postrzeganie starości, jako czegoś ograniczającego i niepewnego, powoduje utrwalenie stereotypów. Seniorzy utożsamiają się z nimi i zaczynają postrzegać w podobny sposób. Efektem jest wycofanie, samotność, a także mniejsza energia czy chęć do życia. W przypadku osób starszych mamy do czynienia z tzw. neofobią. Niechęć do zmiany i nowości wynika z przyzwyczajeń, które budowane były przez lata. Zmiana postrzegania świata i wpływ na automatyzmy jest trudna i często doprowadza do poczucia wyobcowania i niezrozumienia.
Na szczęście, duży odsetek seniorów akceptuje upływ czasu i z pełną świadomością zaczynają uczestniczyć i spełniać się w relacjach rodzinnych. Dla osób starszych to relacje i rodzina właśnie staje się priorytetem, który buduje poczucie własnej tożsamości i wartości [2]. Osoby starsze cenią zwłaszcza relacje z wnukami, zyskując możliwość służenia mądrą i pomocną radą [2].
Sprawność fizyczna i zdrowie
Organizm starzeje się również pod względem procesów poznawczych i sprawności fizycznej. Niegdysiejsza wytrzymałość i imponująca kondycja ustępuje miejsca wolniejszej regeneracji. Za przekwitaniem i mniejszym pociągiem seksualnym idzie demencja starcza, a także wiele chorób na tle neurologicznym czy układu ruchu.
Najpopularniejszymi schorzeniami wieku podeszłego jest osteoporoza, Alzheimer, a także cukrzyca. Ta pierwsza znacząco ogranicza sprawność ruchową, narażając układ kostny na częste złamania czy urazy. W przypadku zaawansowanej choroby pomóc mogą chodziki rehabilitacyjne w ofercie sklepu PomoceDlaSeniora.pl. To one pomagają zachować balans i prawidłową postawę ciała. Przeciążenia stawów i bóle reumatyczne utrudniają prowadzenie aktywnego stylu życia, co z kolei prowadzi do nadwagi.
Pogorszenie pamięci, spostrzegawczości i umiejętności podejmowania decyzji przyczynia się do braku samodzielności, a także do mniejszego poczucia bezpieczeństwa. To wtedy osoby starsze potrzebują najwięcej wsparcia i opieki – poczynając od leczenia, kończąc na najprostszych, codziennych czynnościach. Sprawność fizyczna i umysłowa powinna zatem być trenowania od wczesnych lat – począwszy od prostych aktywności, po krzyżówki, rebusy i zajęcia ogólnorozwojowe.
Bibliografia:
[1] Wysocki, M. (2017). Przestrzeń publiczna przyjazna seniorom. Polityka senioralna, 91-94.
[2] Łukomska, A., [&] Wachowska, J. (2008). Seniorzy o swojej starości. Gerontologia Polska, 16(1), 51-55.
