Współczesny świat stawia przed dziećmi, ich rodzicami i nauczycielami wiele różnorodnych wyzwań. Niestety, ilość bodźców, które temu towarzyszą, wzrasta. Młody człowiek często nie jest w stanie poradzić sobie z ich nadmiarem. W związku z tym coraz częściej zauważa się, że dzieci mają trudność z samoregulacją, zarządzaniem własnymi emocjami oraz skupieniem i utrzymaniem koncentracji. Czasem te wszystkie trudności przypisuje się ADHD, czasem diagnozuje się tylko ADD, czyli zaburzenia koncentracji uwagi. Należy pamiętać, że nie są to tożsame pojęcia. W przypadku ADD najczęściej dziecko nie przejawia objawów nadpobudliwości ruchowej lub występują one w bardzo ograniczonym zakresie.
Czym jest uwaga?
Dzięki uwadze jesteśmy w stanie dokonać redukcji nadmiaru informacji. Jest to pewnego rodzaju mechanizm, który pozwala nam przyswajać tylko część bodźców pojawiających się w naszym otoczeniu. Również dzięki uwadze każdy człowiek ma zdolność przypomnienia sobie określonych informacji, które zostały już wcześniej zakodowane w pamięci. Ludzie używają koncentracji do wykonywania określonego działania czy uruchamiania jednego procesu myślowego spośród szeregu możliwych, widać więc bardzo wyraźnie, że jest to proces niezbędny do prawidłowego funkcjonowania. Pełni on istotną funkcję w życiu człowieka. Zalicza się tutaj:
- selektywność – zdolność do skupienia się na jednym bodźcu, wybrania jednej konkretnej myśli;
- czujność – umiejętność długotrwałego czekania na pojawienie się jakiegoś bodźca określanego mianem sygnału, przy jednoczesnym ignorowaniu pozostałych informacji i bodźców pojawiających się w otoczeniu;
- przeszukiwanie – działanie polegające na systematycznym przeszukiwaniu pola percepcyjnego w celu znalezienia rzeczy spełniających określone, ustalone wcześniej kryterium;
- kontrola czynności jednoczesnych określana mianem podzielności uwagi – zdolność do tego, aby wykonywać kilka czynności w tym samym czasie;
- przerzutność uwagi – umiejętność do dynamicznego przechodzenia od jednego zadania do drugiego; dzięki tej umiejętności możliwe jest szybkie i efektywne adaptowanie się do nowych sytuacji;
- przedłużona koncentracja – tym mianem określona została zdolność do utrzymania uwagi przez dłuższy czas na tym samym aspekcie.
Jednak co w sytuacji, kiedy uwaga zawodzi? Jak rozpoznać, że dziecko ma zaburzenia koncentracji uwagi oraz jakie działania można podjąć, by mu pomóc? Konieczne wydaje się znalezienie odpowiedzi na te pytania, by móc lepiej zrozumieć trudności, z którymi dzieci muszą się mierzyć każdego dnia.
Jak wygląda zachowanie dziecka z zaburzeniami koncentracji uwagi w praktyce? Dziecko, u którego występuje ADD, charakteryzuje:
- szybkie, aczkolwiek niedokładne tempo pracy – dziecko wykonuje zadania bardzo szybko, ale niedokładnie czyta polecenia;
- popełnianie licznych błędów, chociaż zarówno rodzice, jak i nauczyciele wychodzą z założenia, że możliwości dziecka są zdecydowanie większe;
- np. objawia się to tym, że dziecko, które potrafi już liczyć, na kartkówce czy sprawdzianie popełnia bardzo dużo błędów;
- niekończenie zadań, liczne zaległości i braki, ze względu na to, że dziecko szybko się rozprasza i przerywa wykonywanie konkretnej aktywności;
- wykonywanie kilku czynności w tym samym cz...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
