Odporność psychiczna jest rodzajem buforu bezpieczeństwa między stresującymi wydarzeniami (stresorami) a odczuwanym stresem; to specyficzny zestaw postaw, dzięki którym nie poddajemy się przeciwnościom.
Czołowymi badaczami odporności psychicznej są Doug Strycharczyk i Peter Clough. Według nich odporność to „cecha osobowości, która w dużym stopniu determinuje to, na ile skutecznie radzimy sobie z wyzwaniami, stresorami i presją… niezależnie od okoliczności”. Jej przeciwieństwem nie jest słabość, lecz wysoka wrażliwość (reaktywność) emocjonalna.
Wokół odporności psychicznej narosło wiele mitów. W tym numerze wyjaśniamy, co – w świetle badań naukowych – jest prawdą, a co fałszem. Zaś w kolejnych numerach podpowiemy, jak wzmacniać odporność psychiczną.
POLECAMY
1 Odporność psychiczną można rozwijać. P (Prawda)
Tak, można ją budować i rozwijać. Chociaż uchodzi za cechę osobowości, to jednak – jak wskazują odkrycia z obszaru epigenetyki oraz neuroplastyczności mózgu – pewne czynniki mogą odporność psychiczną osłabiać, a inne wzmacniać. Lee Crust i Kayvon Azadi, a także Patrick Thomas, Shane Murphy i Lew Hardy udowodnili, że trening psychologiczny może pozytywnie wpłynąć na poziom odporności psychicznej. Ze wzrostem tej cechy szczególnie współgrało stosowanie technik relaksacyjnych, umiejętne zarządzanie emocjami i regularne prowadzenie rozmów z samym sobą.
Odporność buduje również konieczność poradzenia sobie w dramatycznych sytuacjach (co wykazały badania Tristana Coultera, Clifforda Malletta i Daniela Gucciardiego) oraz aktywne podejście do rozwiązywania problemów zamiast uciekania od nich.
2 Ludzie twardzi psychicznie są antyspołeczni. F (Fałsz)
Czy istnieje związek między „mroczną triadą” osobowości (makiawelizm, psychopatia, narcyzm) a wysoką odpornością psychiczną?
Kwestią tą zajmowali się Michael Onley, Livia Veselka, Julie Schermer i Philip Vernon w 2013 roku. Ustalili, że osoby odporne psychicznie cechował mniejszy poziom psychopatii i makiawelizmu oraz nieznacznie większy narcyzmu w porównaniu z osobami mało odpornymi. Badanie to, wraz z badaniami nad inteligencją emocjonalną, obala stereotyp, że osoby odporne psychicznie nie szanują innych ludzi.
Filary odporności
Badacze wskazują, że można rozwijać cztery wymiary odporności psychicznej.
- Gotowość na wyzwanie – postrzeganie przeciwności jako szansy na rozwój;
- Pewność siebie – samoakceptacja, wiara w swoje możliwości i pewność siebie w relacjach interpersonalnych;
- Zaangażowanie – koncentracja i wytrwałość w dążeniu do celu;
- Poczucie kontroli i sprawczości – wysoki poziom samokontroli, sprawna regulacja emocji oraz poczucie wpływu na własne życie (tzw. wewnętrzne umiejscowieni...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
