Dlaczego czasem warto dłubać w nosie?

Szczepan Grzybowski

Bo jak się dodłubie dostatecznie głęboko, to można przywrócić sparaliżowanemu sprawność.

Głęboko wysoko w jamie nosowej, za dwoma dziurkami, za dwoma oczami mieszka sobie w śluzie zmysł powonienia. Zmysł u nas nieco słabszy niż u wielu innych kręgowców, ale i tak wyborny i skuteczny. Dzięki kilku milionom jego komórek receptorowych nurzającym swoje rzęski w śluzie i wychwytującym z niego substancje chemiczne potrafimy różnicować niesłychaną ilość zapachów (co najmniej kilka tysięcy, a według najnowszych szacunków... ponad trylion? toż to obłęd). Nie wdawajmy się w szczegóły, bo zwariujemy. Dość powiedzieć, że na swój węch nie powinniśmy narzekać, chyba że akurat mamy katar. I tutaj właśnie dochodzimy do rzeczy niesamowitych. Nabłonek węchowy, gdzie znajdują się komórki receptorowe ma często problemy, tak ze względu na środowisko, jak kontakt z licznymi, nie zawsze miłymi substancjami. Komórki receptorowe zwyczajnie się zużywają i musza być wymieniane raz na kilka tygodni. Raz na kilkadziesiąt dni musi powstać i zróżnicować się tysiące nowych neuronów. Każdy z nich musi zająć odpowiednie miejsce w nabłonku i wykształcić włókno, którym będą wędrować w górę do mózgowia przez otworki czaszki sygnały o pobudzeniu zapachami. Pierwszą mózgową stacją odbioru, segregacji i wstępnego opracowywania danych zapachowych są opuszki węchowe, struktury złożone z licznych komórek (zorganizowanych w kłębuszki) na spodniej (brzusznej) stronie każdej półkuli, z których wyprowadzane są dwa pęki włókien wędrujące do ośrodków korowych. Tworzenie się nowych komórek nerwowych z przekształcających sie komórek macierzystych jest ewenementem u dorosłych osobników. Dzieje się tak w kilku miejscach układu nerwowego: w nabłonku, rejonach przykomorowych (skąd część neuroblastów migruje do opuszek) i hipokampie. Komórki nerwowe w ośrodkowym układzie nerwowym niechlubnie słyną z tego, że po uszkodzeniu nie p...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI