W naszej opętanej obsesją młodości kulturze siwe włosy i kurze łapki w kącikach oczu domagają się podobno ogromu czasu, pieniędzy i uwagi. Ale cóż nam po lśniącym sportowym aucie, gdy pod jego maską kryje się wyeksploatowany do cna silnik? Zachowanie intelektualnej sprawności to wyzwanie, ale i coraz bardziej dochodowy biznes. Firmy, takie jak Lumosity czy Posit Science, oferują internetowe i mobilne gry, obiecując, że ich używanie to dla naszych szarych komórek niemal kąpiel w fontannie młodości. Te treningi poznawcze, zwane „mózgowymi grami”, mają wzmocnić nasze zdolności umysłowe: pamięć, uwagę, szybkość przetwarzania informacji, elastyczność, kreatywność i umiejętność rozwiązywania problemów. Nic dziwnego, że „mózgowe gry” cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Według ubiegłorocznego raportu niezależnego centrum badań opinii publicznej SharpBrains, przemysł związany ze „zdrowiem mózgu” przyniósł w 2012 roku ponad miliard dolarów zysków.
POLECAMY
Ale czy „mózgowe gry” są naprawdę skuteczne? Badania pokazują, że odpowiedni trening poznawczy może wzmocnić naszą pamięć czy umiejętności twórczego rozwiązywania problemów. Ale naukowcy wciąż starają się oddzielić ziarno od plew i znaleźć formułę treningu, która pozwoli ograć starość i zachować jak najdłużej intelektualną sprawność.
Kondycja umysłu
Obniżenie poziomu zdolności poznawczych to nieunikniony wynik starzenia się, również w przypadku osób, których nie dotknęła demencja. Z biegiem lat coraz częściej gubimy klucze i imiona starych znajomych, a wykonywanie kilku zadań naraz zaczyna nas przerastać. Jednak za najbardziej dokuczliwe uważane są problemy z pamięcią.
Tymczasem, jak wyjaśnia prof. Sherry Willis, psycholożka rozwojowa z University of Washington, to nie pamięć pierwsza przegrywa bitwę ze starością. Już u dwudziesto- i trzydziestolatków spada szybkość spostrzegania – zdolność do błyskawicznej i adekwatnej reakcji na proste bodźce. Im jesteśmy starsi, tym więcej czasu zajmuje nam ustalenie na przykład tego, ile słów w tym akapicie zawiera literę „a”. – Szybkość spostrzegania dotyczy prostych zadań, które może wykonać każdy z nas. Badania pokazują, że ta umiejętność słabnie wraz z wiekiem – podsumowuje prof. Willis.
Dr Glenn E. Smith, neuropsycholog z Mayo Clinic i członek Komitetu ds. Starzenia przy Amerykańskim Towarzystwie Psychologicznym, zauważa, że wiele komercyjnych „mózgowych gier” stara się wzmocnić tę umiejętność w nadziei, że poprawi to ogólne funkcjonowanie intelektualne. Badania przeprowadzone przez dra Smitha pokazują, że trening w zakresie jednej zdolności poznawczej rzeczywiście prowadzi do poprawy w innych obszarach, takich jak pamięć czy uwaga. Ekspert przyznaje, że początkowo sceptycznie podchodził do „mózgowych gier”. Jednak dziesięć lat temu na konferencji podszedł do niego i zagaił pogawędkę badacz z firmy Posit Science – rozmowa zainspirowała naukowca do przeprowadzenia badań nad produktami tej firmy. Wyniki badania, nazwanego IMPACT (wpływ, wstrząs), przekonały naukowca do treningów. Dr Smith wraz ze współpracownikami przetestował m.in. skuteczność komputerowego treningu poznawczego u seniorów powyżej 65. roku życia, u których nie występują objawy demencji. Przez osiem tygodni uczestnicy wykonywali w grupach ćwiczenia poprawiające prędkość i dokładność przetwarzania słuchowych informacji. W tym samym czasie grupa kontrolna oglądała filmy edukacyjne. Po zakończeniu treningu wszyscy badani wzięli udział w testach pamięci i uwagi. Wyniki badania opublikowanego na łamach „Journal of the American Geriatrics Society” pokazują, że osoby, które brały udział w treningu komputerowym, uzyskały lepsze wyniki we wszystkich testach zdolności poznawczych. Co ciekawe, w przeciwieństwie do grupy kontrolnej uczestnicy treningu zauważyli...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
