O CIERPIENIU I CHŁODZIE ZACHODU

Anna Semkowicz: – Ostatnio przez cztery miesiące prowadziła Pani w USA cykl wykładów o wschodnioeuropejskiej literaturze emigracyjnej. Co dla studentów amerykańskich okazało się najbardziej interesujące we wschodniej Europie?
Eva Hoffman: – Oni bardzo doceniają znaczenie tradycji w tym obszarze. Ale tym razem najciekawsze, najbardziej uderzające było dla mnie to, że bardzo chcieli, abym im wytłumaczyła wartość cierpienia.

– Nie rozumieją cierpienia?
– Nie rozumieją. Trzeba im to wytłumaczyć i są tym zafascynowani. To dla nich zupełnie nowe pojęcie, chociaż młodzi Amerykanie żyją w coraz bardziej wymieszanym świecie. Jedna z moich studentek pracowała z uchodźcami z krajów afrykańskich, którzy przeszli przez autentyczne piekło. Dla niej było to pierwsze zetknięcie się z prawdziwym cierpieniem.

– Wygląda więc na to, że wszystko, co wyrasta z cierpienia, jest bardzo trudne do pojęcia dla