Jak zyskać dodatkowe kilogramy
Jedzenie staje się problemem dla coraz większej liczby ludzi. Nie mają Państwo jeszcze tego problemu? Nic nie szkodzi – wystarczy zacząć się odchudzać. Już przed laty wykazał to eksperyment (Keys i in., 1950; za: Gardner, 1997), w którym u mężczyzn niemających problemów z jedzeniem wytworzono długotrwałe zaburzenia. Badani przez pierwsze trzy miesiące jedli normalnie. Podczas obserwacji ustalano ich nawyki żywieniowe. Przez następne trzy miesiące byli na restrykcyjnej diecie: jedli dwa razy mniej niż zazwyczaj. A w czasie kolejnych trzech miesięcy powracali do normalnego sposobu odżywiania.
Naukowcy zaobserwowali, że podczas głodówki większość badanych marzyła, rozmawiała i czytała przede wszystkim o jedzeniu. Po eksperymencie wielu jego uczestników miało problemy z kontrolowaniem apetytu. Jedli więcej, choć sądzili, że to niekorzystne dla nich. Nie potrafili przestać jeść, choć byli już syci. Nadal absorbowały ich sprawy związane z odżywianiem. Niektórzy mieli ochotę na określone produkty (np. słodycze, orzechy), bądź też zaczęli podjadać między posiłkami, mimo że wcześniej tego nie robili. U wielu z badanych pojawił się niepokój o wagę – i z własnej woli rozpoczęli kolejną dietę odchudzającą. Inni spożywali ogromne ilości pokarmów. Mężczyźni, których przedtem w ogóle nie obchodziło własne ciało, zaczęli negatywnie je oceniać (wymiary, waga i kształt), czuli się za grubi (mimo że podczas eksperymentu schudli!).
Teoria Powstrzymywania (Restraint Theory – Polivy i Herman; 1975, 1985) mówi, że próby kontrolowania wagi ciała poprzez kontrolowanie jedzenia prowadzą do rozregulowania systemu samoregulacji organizmu. A w dalszym etapie do rozwoju zaburzeń odżywiania, na przykład anoreksji i bulimii. W eksperymencie wzięły udział dwie grupy studentów: stosujący dietę odchudzającą i niestosujący żadnej diety. Badanych przydzielono losowo do trzech grup, które wypijały 1 lub 2 szklanki mlecznego koktajlu albo nie piły go w ogóle. Następnie częstowano ich lodami, których ilości nie ograniczano. Mierzono tylko ilość spożycia. Zależność „im mniej wypitych koktajli, tym więcej zjedzonych lodów” uczeni zaobserwowali u osób, które nie odchudzały się. U osób odchudzających się dostrzegli odwrotną zależność: jadły najmniej, gdy nie dostały koktajlu, a najwięcej, gdy przedtem wypiły dwie szklanki tego napoju. Koktajle były tu „wyzwalaczami” powodującymi załamanie samokontroli i złamanie postanowienia o ograniczaniu ilości spożywanych pokarmów.
Następne badania pokazały, że osoby odchudzające się częściej sięgają po jedzenie w czasie przeżywania negatywnych emocji (lęk, depresja). Kobiety podzielono losowo na trzy grupy. Pierwsza stosowała restrykcyjną dietę, druga intensywnie ćwiczyła fizyczn...
CIAŁO, UMYSŁ, DUSZA XI
GRAŻYNA WIECZORKOWSKA radzi, jak zafundować sobie kłopoty z wagą, a prawa dzieci do fantazji bronią EWA SZPERLICH i DANUTA GRUSZCZYŃSKA.