Duża popularność psychologii jako nauki stworzyła grunt dla tak zwanej psychologii popularnej, posługującej się stwierdzeniami, które wywodzą się z psychologii humanistycznej i opisują świat wewnętrznych przeżyć człowieka. Stwierdzenia te były jednak tak mocno eksploatowane przez masową kulturę, że dziś nie wiadomo, co właściwie znaczą. Jednym z nich jest postulat, by „żyć w zgodzie ze sobą”, którym często się posługujemy. Opisuje on pewien subiektywny wewnętrzny stan, jednak niewiele wiadomo o tym, czym ten stan się charakteryzuje i w jaki sposób się go osiąga.
Przez lata w centrum zainteresowania psychologów znajdowała się przede wszystkim natura ludzkich problemów, dopiero od niedawna przedmiotem naukowych badań stało się to, w jaki sposób ludzie osiągają szczęście i zadowolenie. Amerykański psycholog, twórca teorii hierarchii potrzeb, Abraham Maslow odwołał się do myśli filozoficznej Sørena Kierkegaarda, formułując pojęcie samorealizacji. Samorealizacja to naturalne dążenie każdego człowieka do rozwijania własnych talentów, możliwości, do osiągania wewnętrznej spójności, jedności z samym sobą, spełniania własnego przeznaczenia. To stan, do którego człowiek dąży przez całe życie. Maslow uważał, że tylko niewielki odsetek populacji naprawdę osiąga ów stan.
Dlaczego tylko niektórzy kończą swoje życie w poczuciu spełnienia, skoro jest ono przyrodzoną zdolnością każdego z nas? Psycholog nie znalazł na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Za najbardziej prawdopodobną przyczynę uważał hamujący wpływ środowiska, które nie pozwala człowiekowi być tym, kim naprawdę jest. Dla większości ludzi życie w zgodzie ze sobą to pewien wewnętrzny harmonijny stan równowagi, stan możliwy do zidentyfikowania dla nich samych, ale także dostrzegany przez innych. Czym się charakteryzuje?
Robić to, w co wierzę
Młodzież w okresie dojrzewania poszukuje i dyskutuje na temat tego, co jest moralne i ważne w życiu. Młodzi ludzie są przekonani, że wiedzą, jak żyć, co najmniej tak dobrze – a może i lepiej – jak starsze pokolenie, którego wybory często oceniają krytycznie. Luksus życia młodzieńczego polega między innymi na tym, że z młodzieńczych deklaracji nikt nas nie rozlicza. Z drugiej strony za młodu życie rzadko stawia nas wobec sytuacji, w których musimy dokonać jednoznacznych wyborów, czasem płacąc za to wysoką cenę. Dorosłość nam ten luksus odbiera. Zwykle dorosłe życie zaczynamy wtedy, kiedy po raz pierwszy dokonujemy nieoczywistego i trudnego w konsekwencjach wyboru. Dorosłość weryfikuje wyznawane przez nas wartości, sprawdza, czy wprowadzamy je w życie i jesteśmy gotowi zapłacić za to, w co wierzymy.
W badaniach, które prowadziłam do swojej pracy doktorskiej, pytałam uczestników między innymi o najważniejsze w ich życiu wartości. Zdecydowana większość deklarowała, że najistotniejsze są dla nich rodzina i związek z partnerem. Jednak te same osoby miały już poważne trudności z wymienieniem trzech konkretnych rzeczy, które robią, by pielęg...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
