Wysoki, wyższy, najwyższy

Zdrowie i choroby Laboratorium

Wysocy mężczyźni zwykle uznawani są za przystojnych, a długonogie kobiety w wysokich szpilkach - za piękne. Czy wzrost naprawdę ma znaczenie?

Przeglądając kolorowe czasopisma czy oglądając filmy i programy telewizyjne, zwracamy uwagę na atrakcyjne twarze i sylwetki aktorów oraz prezenterów. Często sami dążymy do poprawienia swojej urody – chodzimy na siłownię, stosujemy przeróżne diety albo poddajemy się zabiegom upiększającym w gabinecie kosmetycznym. Kobiety próbują ukryć zmarszczki pod makijażem, wysmuklić sylwetkę za pomocą odpowiednio dobranej garderoby, optycznie wydłużyć nogi, zakładając buty na obcasach. Mężczyźni uprawiają sport i zdrowo się odżywiają, coraz większą wagę przywiązują do stroju i pielęgnacji ciała. Mimo to wiele osób uważa, że nie ma uniwersalnych reguł, które decydowałyby o postrzeganiu piękna ludzkiego ciała i że każdy kieruje się indywidualnym gustem.

Liczne dowody wskazują jednak, że nie jest to do końca prawda. Badania dotyczące postrzegania atrakcyjności innych pokazują zadziwiającą zgodność ocen ich uczestników. Także podczas konkursów piękności sędziowie są w większości zgodni co do atrakcyjności kandydatów lub kandydatek. Co więcej, badania dowodzą, że jednym z najważniejszych kryteriów wyboru potencjalnego partnera jest właśnie atrakcyjność fizyczna. Okazuje się ona ważniejsza niż takie cechy, jak męskość, kobiecość, uległość, niezależność czy inteligencja. To właśnie atrakcyjność sprawia, że nawiązujemy relację z partnerem.

Zgodnie z założeniami psychologii ewolucyjnej nasze preferencje były kształtowane przez mechanizmy ewolucji, takie jak dobór naturalny i dobór płciowy. Z ewolucyjnego punktu widzenia wybór odpowiedniego partnera był równie ważny jak przetrwanie osobnika. I tak jak ewolucja kształtowała nasz strach przed niebezpiecznymi zwierzętami, takimi jak węże czy pająki, tak samo kształtowała nasze preferencje dotyczące wyboru partnera.

Matematyka wzrostu

Jedną z cech preferowanych przez mechanizmy ewolucji jest wysokość ciała. Przystojny mężczyzna zawsze kojarzył się z mężczyzną wysokim. U kobiet cenione były za to względnie długie nogi. Z czego to wynika? Zgodnie z założeniami psychologii ewolucyjnej u partnera szukamy przede wszystkim takich cech, które zwiększają szanse na to, że doczekamy się z nim zdrowego potomstwa. Wysokość ciała jest cechą dymorficzną płciowo. Oznacza to, że obie płcie różnią się między sobą pod jej względem – mężczyźni są średnio o 13 cm wyżsi od kobiet. Spore różnice w wysokości ciała istnieją również w obrębie płci – u kobiet sięgają 38 cm, natomiast u mężczyzn aż 54 cm. Wysokość ciała jest cechą wielogenową, tzn. jej wartość zależy od interakcji wielu genów, i w związku z tym może być silnie modyfikowana przez środowisko (w przeciwieństwie do cech jednogenowych, np. koloru oczu). Jeżeli dana osoba jest odporna na negatywny wpływ środowiska, czyli ma tzw. dobre geny, lub rozwija się w sprzyjających warunkach, wówczas osiągnie swoją maksymalną wysokość ciała „zapisaną w genach”. Jeśli jednak jej organizm nie potrafi sobie poradzić z negatywnymi wpływami otoczenia, jej rozwój zostanie zaburzony i nie osiągnie swojej maksymalnej wysokości ciała.

Jak dowodzą badania antropometryczne, na przestrzeni dziesiątków lat możemy zaobserwować międzypokoleniowe różnice w wysokości ciała, dostrzegalne zwłaszcza w przypadku mężczyzn. Zjawisko to nazywane jest trendem sekularnym i pokazuje, że wraz z poprawiającymi się warunkami życia rośnie przeciętna wysokość ciała w danej populacji. Zmiana ta odbywa się w zbyt krótkim czasie, aby mogły na nią wpływać mechanizmy ewolucyjne. Ilustrują to na przykład wahania wzrostu chłopców warszawskich. Gdy przyjrzymy się zmianom na przestrzeni minionego wieku, zauważymy, że podczas kryzysów polityczno-ekonomicznych, które miały miejsce w naszej historii...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI