Mózg kocha stymulację – żyje dla aktywności i dzięki aktywności. Niepobudzane neurony stają się elementem zbędnym i obumierają, dlatego różnego rodzaju ćwiczenia uruchamiające dane funkcje, wzmagające naszą aktywność w jakimś zakresie, wymagające pewnego działania i rezultatu, wydają się bardzo korzystne dla sprawności naszego mózgoumysłu. W Internecie znajdziemy wiele portali oferujących rzekomo kompleksowe treningi dla osób zdrowych, wykorzystujące zwykle proste gry, zabawy i wirtualne zadania, które mają usprawnić funkcje umysłowe, głównie poznawcze, jak pamięć, uwaga, logiczne myślenie. Czy to naprawdę działa? Czy kilkanaście minut dziennie rozrywkowych ćwiczeń przed komputerem albo smartfonem wystarczy, by mózgoumysł stał się sprawniejszy? Niestety, niezupełnie… Nie ma tak prostych rozwiązań dla mózgu, co nie znaczy, że nie można go usprawniać, trenować i uzdrawiać.
POLECAMY
Potrzebujesz więcej informacji dotyczących poprawy pracy mózgu? Nasz artykuł: "Jak zwiększać wydajność naszego mózgu - fakty i mity" jest do Twojej dyspozycji!
Konkretne umiejętności
Twórcy programów treningowych, gier czy aplikacji mobilnych przekonują, że korzystanie z ich oferty spektakularnie poprawi nasze funkcjonowanie poznawcze, np. pamięć krótkotrwałą, koncentrację uwagi, zdolności wizualno-przestrzenne. To miałoby przynieść nam oczywistą korzyść w życiu codziennym, zawodowym czy towarzyskim, kiedy wreszcie przeniesiemy wzrok poza ekran komputera i telefonu. Te obietnice nie mają potwierdzenia w badaniach naukowych. Producenci gier treningowych dysponują zapewne jakąś wiedzą o plastyczności mózgu, znają wybiórczo doniesienia na temat niezwykłych efektów pracy rehabilitacyjnej, fenomenu interfejsów mózg–komputer czy może nawet konkretne doniesienia o poprawieniu lub zmianie pewnych zdolności. Jednak sami nie przeprowadzili rzetelnych naukowych badań nad swoim serwisem. Tym samym dane o cudowności treningu nie mogą zostać opublikowane, poddane recenzjom i replikacji. Należy je zatem traktować jako usilną i przesadną zachętę do skorzystania z oferowanych usług.
Dane naukowe na temat skuteczności treningów umysłu istnieją. Co z nich wynika? Siedem lat temu grupa badaczy pod kierunkiem profesora Adriana Owena z Cambridge na łamach prestiżowego „Nature” opublikowała wyniki swojego doświadczenia nad programem usprawniania funkcji poznawczych przy wykorzystaniu treningów komputerowych podobnych do treningów dostępnych komercyjnie. Uczestnicy doświadczenia przez sześć tygodni, trzy razy w tygodniu, każdorazowo przez kilkanaście minut wykonywali zadania wymagające rozumowania (np. wybór obiektu „odstającego” od zbioru prezentowanych na bazie koloru, kształtu czy tworzywa), planowania (np. zakreślanie ciągłą linią wzorca, tak żeby nie przeciąć już narysowanej linii), zdolności matematycznych (dodawanie liczb), zdolności wizualno-przestrzennych (odnalezienie brakującego fragmentu układanki wśród sześciu możliwych), uwagi (jak najszybsze klikanie w przemieszczające się symbole, ale tylko w te odpowiadające wzorcowi) i pamięci (zapamiętywanie kart z obrazkami, dobranie odpowiadających sobie par obrazków po odwróceniu kart).
Okazało się, że funkcjonowanie poznawcze tych osób – mierzone psychologicznymi testami – niespecjalnie się poprawiło. A raczej uległo poprawie, ale w takim samym stopniu co funkcjonowanie osób, które nie brały udziału w żadnym treningu, tylko przez sześć tygodni odpowiadały na ogólne pytania dotyczące aktualnych spraw. Uczestnicy treningu wyraźnie za to poprawili swoje wyniki w wykony...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
