Co tu kryć – i psychologowie, i psychologia, którą tworzą, mają swoje słabości. Jedna z nich to łatwe uleganie modom intelektualnym, inna to zadziwiające zamiłowanie do przeciwieństw i przeciwstawień. Geny czy wychowanie? Natura czy kultura? Talenty czy praca? Świadomość czy nieświadomość? Wolność czy konieczność? Serce czy rozum?
POLECAMY
Powyższa kolekcja alternatyw to zarazem lista pułapek intelektualnych, które psychologowie zastawiają na samych siebie i – co gorsza – wpadają w nie nagminnie. Z pokolenia na pokolenie sprzeczają się, czy prawa strona jest ważniejsza od lewej, co ma wyższość nad czym, a spory te nieraz przypominają dyskusję o tym, czy powierzchnia trójkąta zależy od długości podstawy, czy może od wysokości. Niemało miejsca poświęca się alternatywie „rozum czy serce”. Zdumiewające, z jaką łatwością psychologowie dali się zauroczyć dziewiętnastowiecznej koncepcji dwoistej natury ludzkiej, stworzonej nie przez psychologów, ale przez artystów doby Romantyzmu, w której strona afektywna (serce) po- zostaje w sprzeczności ze stroną intelektualną (rozum). W sprzeczności nieprzekraczalnej – co należy do sfery rozumu, nie należy do sfery serca, i odwrotnie. A rozstrzyga sfera serca. Niepojęta jest trwałość takich przesądów. Aż się chce znów stanąć w obronie rozumu. A jest czego bronić, bo ludzki umysł ma...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
