Sześćdziesiąte piąte urodziny, które w USA oznaczają wiek emerytalny, obchodziłem kilka lat temu. Wpadłem wtedy w przygnębienie. Martwiłem się upływem czasu, starością, perspektywą końca życia. Któregoś dnia do mojego asystenta, Chińczyka z pochodzenia, powiedziałem z wisielczym humorem, że teraz to już tylko z górki, że trzeba zacząć planować pogrzeb i kupić trumnę. „Doktor Marek, o czym pan mówi?” – spytał na to. „W Chinach w tym wieku zaczyna się pełnia życia! Wcześniej jesteśmy po prostu głupi, nie wiemy nic. Po sześćdziesiątych piątych urodzinach zaczynamy rozumieć, co jest ważne, możemy zostać członkiem rządu, mówić ludziom, co mają robić, a oni będą nas słuchać!”.
Pomyślałem, że to brzmi interesująco i… poleciałem po raz pierwszy do Chin. Wiele rzeczy się potwierdziło. Jedną z nich był stosunek Azjatów do ludzi starych.
***
Na Arizona State University miałem m.in. wykłady na temat wieku dojrzałego. Czasem prosiłem, aby studenci z Chin i innych krajów azjatyckich stanęli przed uczestnikami wykładu. Zadawałem im dwa pytania. Pierwsze: „Jaki jest w twoim kraju stosunek do ludzi starych?”. Wszyscy odpowiadali jednoznacznie: „Okazujemy im szacunek, słuchamy ich rad” itd. Drugie pytanie było następujące: „Co robicie ze starymi ludźmi, gdy stają się już bezsilni i bezużyteczni”. Za każdym razem wydawało mi się, że nie rozumieją tego pytania. Wyjaśniałem zatem: „Gdzie wysyłacie starych ludzi, kto się nimi opiekuje?” Odpowiedź była także jednoznaczna: „Nigdzie ich nie wysyłamy, żyją razem ze swoimi dziećmi i wnukami, opiekujemy się nimi”.
***
Amerykańscy studenci słuchali z szeroko otwartymi oczami, bowiem w A...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
