Prawdopodobnie doświadczają one wypalenia zawodowego, wynikającego z chronicznego przeciążenia psychicznego i fizycznego pracą. W efekcie spada motywacja, pojawia się poczucie bezsilności, bezradności i przepracowania. Najbardziej narażeni na wypalanie się są ludzie, których praca polega na służeniu innym: lekarze, pielęgniarki, pracownicy socjalni, psychologowie, nauczyciele. Zagrożone są też osoby często podejmujące trudne decyzje, pracujące w silnym stresie, zmuszone do dotrzymywania reżimów czasowych, utrzymywania stale napiętej uwagi, skupienia na szczegółach. Wypalenie nie omija więc menedżerów, adwokatów, maklerów, dziennikarzy, ludzi reklamy, naukowców, aktorów, kierowców i pilotów, policjantów i strażników więziennych, handlowców, doradców personalnych, trenerów... Tak naprawdę dotknąć może każdego z nas. Pierwszy kryzys pojawia się często między 3. a 7. rokiem pracy zawodowej. Kolejnym newralgicznym momentem jest przełom 40. i 50. roku życia, kiedy większość z nas podsumowuje swoje osiągnięcia.
Jakie są objawy wypalenia zawodowego?
Osoba taka czuje się wyczerpana, ciągle zmęczona bez widocznej przyczyny. èle sypia, traci apetyt. Często boli ją głowa. Pojawiają się różne problemy zdrowotne: alergie, zaburzenia pracy serca, problemy gastryczne, częste infekcje. Ciągle zamartwia się, jest smutna, czuje narastający bez powodu lęk. Bez przerwy myśli o pracy, nie może poradzić sobie z nawałem zajęć, zabiera papiery do domu. Stopniowo traci dawny entuzjazm i zainteresowanie pracą. Znudzona, rutynowo wykonuje zajęcia, nic ją nie cieszy, coraz gorzej ocenia siebie i swoje wyniki.
W takiej osobie narasta poczucie zawodowej porażki. Czuje się winna. Podjęcie nawet prostych decyzji staje się problemem, z coraz większym trudem wykonuje swoje obowiązki. Niecierpliwa, wybucha z byle powodu. Wini innych za własne niepowodzenia: klienci są „beznadziejni”, szefowie „nieodpowiedzialni i głupi”. Klienci, pacjenci czy uczniowie stają się jej obojętni, a nawet ją złoszczą. Już nie potrafi zaangażować się w ich problemy. Czuje rosnącą niechęć do otoczenia. Dotąd towarzyska, teraz izoluje się od współpracowników. Nie rozumie, co się z nią dzieje. Coraz częściej sięga po papierosy, alkohol, środki uspokajające, czasem narkotyki.
Wypalanie się jest procesem obejmującym kilka etapów. W pierwszym stadium – ostrzegawczym – ciało odmawia posłuszeństwa: pojawiają się chroniczne przeziębienia, bóle głowy, bezsenność, uczucie irytacji i nieokreślonego niepokoju. Zwykle wystarcza zmniejszenie obciążenia pracą czy krótki wypoczynek (np. weekend za miastem), by wszystko wróciło do normy.
Drugie stadium trwa dłużej, a jego charakterystyczne objawy to gwałtowne wybuchy irytacji, depersonalizacja, czyli instrumentalne i pogardliwe odnoszenie się do klientów czy współpracowników, a także obniżona jakość wykonywanych zadań. Taki stan wymaga już dłuższego odpoczynku – niezbędny jest urlop, najlepiej połączony z wyjazdem i całkowitym oderwaniem się od codziennych spraw. Ważna może być też pomoc innych osób –...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
