W poniedziałek, 25 września 1939 roku, przed urzędnikiem stanu cywilnego w podlondyńskim dystrykcie Hampstead stawił się Ernest Freud, aby spisać akt zgonu ojca. Do rubryki „zawód zmarłego” podyktował słowo „psychoanalityk”, mimo że był on z wykształcenia lekarzem. W tym określeniu profesji syn zawarł całą prawdę o sensie życia zmarłego. Bowiem dla jego ojca, Zygmunta Freuda, psychoanaliza stała się kluczem do sławy i przepustką do nieśmiertelności w historii nauki.
POLECAMY
Zygmunt Freud swoją karierę naukową zaczynał od badań w zakresie fizjologii. W 1881 roku, po uzyskaniu stopnia doktora medycyny, zatrudnił się na oddziale psychiatrycznym jednego z wiedeńskich szpitali. Po kilku latach pracy, dzięki skromnemu stypendium, udało mu się wyjechać na staż do Paryża. Tu, w klinice Salpetriere, mógł słuchać wykładów najsłynniejszego neurologa i psychiatry drugiej połowy XIX wieku, Jeana-Martina Charcota (1825-1893). Ów „Napoleon nerwicy”, bo tak nazywali Charcota jego entuzjaści, uchylił przed Freudem wrota do krainy psychopatologii. Zafascynowany Freud tak pisał o nim do narzeczonej: „Charcot, jeden z największych lekarzy, którego umysł graniczy z geniuszem, burzy właśnie moje plany i koncepcje. Zdarza mi się, że wychodzę z jego wykładów i czuję się, jakbym wychodził z Notre Dame (...). Nigdy jeszcze żaden człowiek nie miał na mnie takiego wpływu”.
Po powrocie do Wiednia Freud otworzył prywatną praktykę lekarską. Zajął się głównie osobami zaburzonymi z powodu nerwicy histerycznej. W oparciu o swoje doświadczenia zbudował teorię psychoanalizy klasycznej. Doktryna ta ewoluowała przez całe jego życie. Historycy nauki wyróżniają w niej trzy okresy. W pierwszym (do końca XIX wieku) freudyzm był przede wszystkim teorią powstawania zaburzeń psychicznych, ich diagnozy i leczenia. W drugim (do 1923 roku) Freud pracował nad stworzeniem ogólnej teorii wyjaśniającej strukturę i mechanizmy funkcjonowania ludzkiej psychiki. W trzecim (od 1923 roku do końca życia Freuda) psychoanaliza została podniesiona do rangi filozoficzno-socjologicznej koncepcji człowieka i kultury. Sam Freud jednak inaczej dzielił etapy rozwoju psychoanalizy: na czas, w którym pracował nad nią sam oraz na ten, w którym dołączyli do niego przyjaciele i uczniowie.
Pojęcie „psychoanaliza” ma dwa główne znaczenia. W wąskim rozumieniu określa ono metodę leczenia zaburzeń psychicznych (zwłaszcza histerii), polegającą na docieraniu do podświadomych kompleksów pacjenta, będących przyczyną zaburzeń, poprzez analizę i interpretację jego wspomnień, marzeń sennych i swobodnych skojarzeń. Freud wypracował praktyczny model takiej analizy, podczas której pacjent leży na kozetce, a jego psychoanalityk siedzi w fotelu niewidoczny dla niego, obserwując wyraz jego twarzy i słuchając uważnie wypowiedzi.
W ogólnym znaczeniu, pod pojęciem „psychoanalizy” kryje się teoria życia psychicznego nawiązująca między innymi do filozofii nieświadomości oraz do koncepcji mechanizmów zaburzeń psychicznych rozwijanych przez francuskich psychopatologów. Freud był autorem dwóch modeli „aparatu psychicznego” (nie używał pojęcia „osobowość”). Wczesny model, tzw. topograficzny, oparty był na lokalizacji psychicznej trzech elementów: nieświadomości, przedświadomości i świadomości, w różnych częściach układu nerwowego: w rdzeniu, pniu mózgu i korze mózgowej. F...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
