KATJA GASCHLER: – Między 1945 a 1980 rokiem Niemcy wypadali w testach inteligencji coraz lepiej, ale po 1980 roku ich iloraz inteligencji stanął w miejscu. Niektórzy mówią nawet o odwrotnym trendzie – że inteligencji nam ubywa...
Dr SIEGFRIED LEHRL: – Rzeczywiście, duńscy, norwescy i niemieccy naukowcy obserwują, że od lat 90. ubiegłego wieku obniżają się nasze zdolności umysłowe, co szczególnie widać u dzieci. Najwyraźniej pokazują to pomiary tzw. inteligencji płynnej. Pojęcie to zostało wprowadzone przez Charlesa Spearmana, a rozwinięte przez Raymonda Cattella. Inteligencją płynną określa się zdolność rozwiązywania określonych zadań niezależnie od posiadanej wiedzy, innymi słowy – zdolność rozwiązywania nowych problemów w twórczy sposób. Inteligencja płynna to takie „ucho igielne” zdolności mentalnych – im wyższy jej poziom, tym szybciej przyswajamy wiedzę, która z kolei tworzy tzw. inteligencję skrystalizowaną, obejmującą naszą wiedzę i zdolność do wykorzystywania jej w rozwiązywaniu rzeczywistych złożonych problemów. Najnowsze badania nad inteligencją obalają tezę Cattella, że inteligencja płynna jest wyłącznie uwarunkowana genetycznie i pozostaje niezmienna.
POLECAMY
Zatem możemy ją kształtować, mamy na nią wpływ?
– Tak! Wyniki badań wskazują bowiem, że przyczyną obniżania się poziomu tej inteligencji u dzieci nie jest gorszej jakości materiał genetyczny, lecz odmienny styl życia. Spędzanie wolnego czasu przed telewizorem lub komputerem, brak aktywności fizycznej, niewłaściwy sposób odżywiania – szczególnie widoczne w rodzinach o niskim statusie społecznym – to nawyki, które znacząco wpływają na obniżenie zdolności umysłowych.
Jak można temu zaradzić?
– Pierwszy krok to uświadomienie sobie istnienia tego problemu. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, jak bardzo zdolności umysłowe związane są z aktywnością ruchową. Większość nauczycieli uważa, że słabe wyniki w nauce uczniów to efekt niechęci dzieci do nauki. Nie biorą pod uwagę faktu, że tylko w określonych warunkach mózg przyswaja informacje w optymalny sposób. Brakuje także wiedzy na temat procesów neuronalnych, leżących u podstaw właściwej pracy mózgu.
Dlatego wraz ze współpracownikami stworzył Pan specjalny program treningowy dla szkół?
– Programem tym objęliśmy ponad 500 uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i zawodowych. Po jego przeprowadzeniu zaobserwowaliśmy ponad pięćdziesięcioprocentowy wzrost sprawności umysłowych.
W jaki sposób określaliście Państwo sprawność umysłową uczniów?
– Wykorzystywaliśmy testy stworzone w oparciu o koncepcję psychologiczną odnoszącą się do rodzaju pamięci, która jest ośrodkiem świadomego zarządzania informacjami. Pojemność tej pamięci zależy z jednej strony od tego, jak szybko opracowujemy informacje, z drugiej zaś od ilości informacji utrzymywanych jednocześnie w świadomości. Pierwszy z czynników, prędkość opracowywania informacji, możemy bez trudu zmierzyć za pomocą testów, w których przykładowo odczytuje się na głos w najszybszym możliwym tempie pozbawione znaczenia ciągi liter. Przeciętnie czytamy t...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
