Antropolog osobowości

inne Praktycznie

Tylko cud sprawił, że młody kapral Linton uniknął zagazowania na polach Francji w czasie I wojny światowej. Gdyby nie ten przypadek, nauka straciłaby jednego z najbardziej szanowanych antropologów i socjologów, mocno ucierpiałaby także psychologia.

W monumentalnej Historii myśli socjologicznej Jerzy Szacki tak pisze o niektórych inspiracjach Ralpha Lintona: „Przyswoił sobie ważne elementy koncepcji Kardinera, zwłaszcza zaś postulat wprowadzenia do antropologii kulturowej zmodyfikowanej «psychodynamiki» Freuda, pojęcie osobowości podstawowej, a także przekonanie o szczególnym znaczeniu wczesnych faz socjalizacji”.

Przywołany wyżej Abram Kardiner (1891–1981), socjolog z nurtu tak zwanego psychokulturalizmu, dokonał rewizji psychoanalizy i zaadaptował ją do potrzeb socjologii. Odrzucił wiele istotnych elementów freudyzmu, pozostawiając jedynie tezę o osobowościowo twórczej roli środowiska społecznego, wynikającej z faktu, że psychika jednostki kształtuje się w procesie przystosowania człowieka do jego otoczenia społecznego.

Antropologia z muzeów

Clyde Kluckhon tak pisze w życiorysie Lintona: „Żadne z [jego] rodziców nie miało intelektualnych ani naukowych zainteresowań, ale prenumerowali różne czasopisma i czytywali beletrystykę”. Ralph znalazł w sobie pasję cierpliwego odkrywcy i poszukiwacza, którą połączył z naukowymi ambicjami. Już w czasie nauki w college’u wziął udział w wykopaliskach archeologicznych w Nowym Meksyku i na południu Kolorado. Wtedy właśnie zainteresował się antropologią, w której upatrywał syntezy kilku dyscyplin: biologii, nauk ścisłych i badań nad kulturą.

We wstępie do polskiego przekładu ważnego dzieła Lintona, książki Kulturowe podstawy osobowości,

przypomniane zostało bardzo trafne zdanie na jego temat. Czytamy tam, że Linton „należał do tych uczonych, którzy amerykańską antropologię wyciągnęli z muzeów i włączyli w nurt nauk społecznych”. W świetle powyższego nie powinno zatem dziwić, że socjolog ten z uwagą obserwował osiągnięcia współczesnej sobie psychologii. Bez wątpienia pierwszym wyraźnym dowodem jego psychologicznych zainteresowań była książka The Study of Man, wydana na krótko przed wybuchem drugiej wojny światowej. Książka ta, uznana za najważniejsze teoretyczne dzieło Lintona, stanowi syntezę antropologicznych, socjologicznych i psychologicznych teorii na temat kultury. Mało kto zresztą kwestionuje fakt, iż pierwszym badaczem, który jasno sformułował empiryczne pojęcie kultury, był właśnie Ralph Linton. Ludziom ich własna kultura wydaje się czymś tak oczywistym, że zwykle nie zdają sobie sprawy z tego, jaką rolę pełni w ich życiu.

Linton ukazywał to za pomocą przenośni. Pisał, że istota zamieszkująca podwodne głębiny uświadomiłaby sobie obecność wody dopiero po wyjęciu jej z oceanu. Według Lintona, kultura to układ wyuczonych zachowań i ich rezultatów, których elementy składowe są podzielane i przekazywane przez członków danego społeczeństwa.

W tyglu nauk

Książka Kulturowe podstawy osobowości również jest efektem psychologicznych zainteresowań Lintona. Zauważa on, że nie wszystkie działy psychologii korzystać muszą z ustaleń antropologii i socjologii. Jednak tam, gdzie psycholog zamierza wyjaśniać zachowania ludzi, taka interdyscyplinarność jest koniec...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI